K vitamini kanın pıhtılaşmasını ve kemiklerin güçlenmesini sağlamaktadır. Vücuda besinler ile birlikte dolaylı yoldan alınması gereken bir vitamindir. Genellikle yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur.
K vitamini eksikliğine nadiren rastlanmaktadır. Ancak eksikliği veya fazlalığında ortaya birtakım hastalıklar çıkabilmektedir. Günlük hayatta sıkça tükettiğimiz ve kolaylıkla ulaşabileceğimiz baharat ve sebzelerde bulunmaktadır.
K Vitamini Hangi Gıdalarda Bulunur?
K vitamini bulunduran besinler genellikle yeşil yapraklı sebzelerdir. Bol miktarda K vitamini içeren besinler şu şekilde sıralanabilir;
- Kekik
- Fesleğen
- Kereviz
- Adaçayı
- Soya fasulyesi
- Taze soğan
- Salatalık turşusu
- Ispanak
- Paprika
- Brüksel lahanası
- Kuru karanfil
- Brokoli
- Kuru domates
- Karalahana
- Pul biber
- Kuşkonmaz
- Marul
- Maydanoz
- Lahana
- Köri
- Havuç
- Böğürtlen
- Kaju
- Dut
- İncir
- Armut
- Yabanmersini
- Pancar
- Yüksek yağlı süt ve süt ürünleri
- Karaciğer
- Peynir
- Tereyağı
- Yumurta sarısı
K vitamini eksikliği kolay kolay ortaya çıkmaz. Yeni doğan bebeklerin veya çocukların kemik yapılarının gelişimi için en gerekli vitamindir. Nadiren de olsa yeni doğanlarda eksikliği gözlemlenebilir. Eksikliği ile karşılaşmamak için dengeli ve düzenli beslenmek önemlidir.
Düzenli beslenmek gün içerisinde öğün sayısının planlı bir şekilde olmasıdır. Dengeli beslenmek ise sağlıklı ve vitaminli besinlerle beslenmektir. Günlük hayatta bilmeden de tükettiğimiz birçok ürünün içerisinde bu vitamin bulunmaktadır. Eksikliğinin sıkça görünmemesinin nedeni bu durum olabilir.
K Vitamininin Faydaları Nelerdir?
PinK vitamini faydaları arasında en önemli olanı kanın pıhtılaşmasını sağlamasıdır. Bunun yanı sıra eksikliği durumunda birçok hastalığa neden olabileceği için en büyük faydası hastalıklardan korunmayı sağlamasıdır. K vitamininin faydaları şu şekilde sıralanabilir;
- Kanın pıhtılaşmasını sağlayarak herhangi bir kanama hızlı bir şekilde durdurulabilir.
- Menopoz sonrası ortaya çıkan rahatsızlıkları önler. Özellikle kemiklerde oluşan kayıpları önler.
- Prostat kanserinin oluşmasını önler.
- Karaciğer kanserinin oluşmasını önler.
- Kemiklerin çatlamaya veya kırılmaya karşı direncini artırır.
- Kalbe ağır gelen kalsiyumun damarlardan atılmasını sağlar. Bu durum kalp sağlığı için oldukça önemlidir.
- Kemiklerde oluşan hasarları iyileştirir.
- Karaciğer yağlanmasını önler ve karaciğer büyümesini önler.
K Vitamini Eksikliğinde Ortaya Çıkan Belirtiler
K vitamini eksikliği sonucu ortaya çıkan belirtiler şu şekilde sıralanabilir;
- Ciltte kolaylıkla oluşan morluklar,
- Regl döneminde aşırı kanama olması,
- İdrarda ve dışkıda gözlemlenen kan,
- Damar sertleşmesi,
- Alzheimer hastalığı,
- Kansızlık,
- Yumuşak dokularda biriken kalsiyum,
- Osteoporoz,
- Kanın pıhtılaşmaması,
- Vücutta oluşan yaraların veya kanamaların zor durdurulması,
- Diş etinde ve burunda sık sık kanama olması,
- Gastrointestinal sistem kanamaları.
İnsanların en çok gözlemlediği belirti kanamaların durdurulmasıdır. Kan akışını düzenleyen en etkili vitamindir. Dolayısıyla kanamaların sıklaşması durumunda vitamin eksikliğinden şüphe edilebilir. Özellikle bu durum iç kanama ile de ortaya çıkabilir. Her yaş grubu K vitamini eksikliği ile karşılaşabilir. Mutlaka doktor kontrolünde tedavi edilmelidir.
K Vitamini Kaynakları Nelerdir?
K vitamini kaynakları K1, K2 ve K3 vitamini olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. Günlük vitamin ihtiyacını tek başına karşılayan doğal kaynaklardan biri fesleğendir. Günlük olarak 1 yemek kaşığı fesleğeni salatalarda veya yemeklerde tüketmek yeterli olmaktadır. İhtiyaç duyulan vitaminin yaklaşık %50’sini karşılayan adaçayı ise günde 1 yemek kaşığı gelecek kadar tüketilebilir. Kurutulmuş baharatlar arasında kekik K vitamini açısından en zengin kaynaktır. Günlük olarak 1 çay kaşığı kekik tüketmek oldukça faydalıdır.
Ispanak birçok vitamin açısından oldukça zengindir. Ancak günlük K vitamini ihtiyacının %60’ını karşılayabilmektedir. Sadece 2 yaprak çiğ ıspanak tüketmek bile ihtiyaç duyulan vitamini almaya yetmektedir. Taze soğan ise herkesin evinde hemen hemen her gün tükettiği K vitamini kaynağıdır.
K Vitamini Fazla Alındığında Ne Olur?
K vitamini fazlalığı diğer vitaminlerde olduğu gibi birtakım rahatsızlıklara yol açabilir. Vitamin fazlalığı vücudu hassaslaştırmaktadır. Eksikliği ve fazlalığı nadiren görülen bir vitamin olan K vitamini bazı semptomları ortaya çıkarır. Fazla olması durumunda ortaya çıkan belirtiler şu şekilde sıralanabilir;
- Vücutta oluşan kızarıklıklar
- Tromboz
- Anemi
- Yeni doğanlarda sarılık
- Kusma
- Kansızlık
- Kırmızı kan hücrelerinin çökmesi
- Kaşıntı
- Terleme
- Sıcak basması
- Göğüste sıkılık
K vitamininin vücutta fazla olmasının nedeni takviye gıdalar olabilir. Gereksiz derecede alınan takviye gıdalar vitaminlerin vücutta artmasına neden olabilir. Özellikle doğum sonrası bebeklerde ortaya çıkması aşırı miktarda verilmesinden kaynaklanmaktadır. Bu durum sarılığa yol açabilir. Yetişkinlerde ise hemolize neden olabilmektedir.