Günümüzde hastalıkların artması sonucunda ilaç kullanımı oldukça yaygınlaştı. O kadar çok fazla hap kullanır olduk ki sayısını bile bilmiyoruz. Sayısını hatırlayamadığımız ilaçların nasıl kullanılacağını bilemeyebiliriz. Bu soruna çözüm olabilecek ilaç rehberi niteliğinde bir yazı hazırladık. Öncelikle ilaçların nasıl kullanılması gerektiği hakkında konuşarak başlayalım.
İlaç Nasıl Kullanılmalıdır?
İlaçlar ancak doktor tavsiyesiyle ve uygun gördüğü dozda kullanılmalıdır. Yazımızı okurken bu önemli bilgi göz ardı edilmemelidir. İlk olarak ilaçların kullanımı ilacın formu ile değişmektedir. İlaçların büyük bölümü hap formundadır ve bol su ile ağızdan yutularak alınmalıdır. Bunun haricinde enjeksiyon ve krem formunda da ilaçlar vardır.
İlacın etkisini gösterebilmesi için kana yeterli miktarda geçebilmesi gerekmektedir. Emilim yolları ilacın formuna göre değişmektedir. Örneğin hap formundaki ilaçların kana geçebilmesi için sindirim yollarından emilmesi gerekmektedir. Aç ya da tok olmamız çeşitli sebeplerle ilacın emiliminin değişmesine sebep olmaktadır.
İlaçların etkinliğini değiştiren bir diğer faktör de kullanan kişinin kilosudur. Özellikle çocukluk çağında kullanılan ilaçlar hastanın kilosuna orantılı olarak verilmesi gerekmektedir. Kanda yeterli yoğunluğa ulaşamayan ilacın etkinliği de kısıtlı olacaktır.
İlacın dozunun kiloya bağlı artırılması yerine ilacın kullanım sıklığı artırılsa aynı etki düzeyine ulaşabileceğimizi düşünebilirsiniz. Örneğin günde 1 olarak içilen ilacın günde 2 ye çıkartarak aynı etkinliğe ulaşabileceğinizi düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Peki bir ilacın hangi sıklıkla kullanılacağı nasıl belirlenir?
İlacın hangi aralıklarla kaç doz kullanılacağına ilacın vücuttan atılım şekli ve süresi belirler. Bu yüzden günde tek doz kullanılması gereken ilacı günde tek iki doza bölünmemesi gerekmektedir. Çok sık kullanılan NSAİİ, idrar söktürücü ilaçlar ve antibiyotiklerden birer örneği yer almaktadır.
1-)Biofenac
Biofenac ağızdan alınan NSAİ ilaç grubunda yer almaktadır. Genellikle günde iki defa kullanılan ilacı tok karnına alınması gerekmektedir.
2-) Desal
Desal ağızdan alınarak kullanılan bir ilaçtır. Aç karnına alınması gerekmektedir. Günde iki defa kullanılmaktadır. Halk arasında idrar söktürücü ilaç olarak bilinmektedir.
3-)Azeltin
Azeltinmakrolid grubunda yer alan bir antibiyotiktir. Aç karnına alınması gerekmektedir. Genellikle günde tek doz kullanılmaktadır.
4-)Miyorel
Miyorel 375/300 mg kas gevşetici ve ağrı kesici olarak kullanılmaktadır. Aç veya tok karnına alınabilir. Günde 3 defa kullanılan ilacı alkol ile alınmaması gerekmektedir.
İlaçların Yan Etkileri
İlaçların pek çok faydasının yanında birçok yan etkisi de bulunmaktadır. Bunun sebebi ise birbirinden farklı sebepler olabilir. İlacın yan etkilerini ortaya çıkmasını arttıran durumlar şu şekildedir;
- İlacın önerilenden fazla tüketilmesi
- İlaç emilimini etkileyen gıdalarla birlikte tüketilmesi
- Aynı anda birden fazla ilaç tüketimi
Bu durumlarda ilaçların yan etkisinin görülme sıklığı artmıştır. Güvenli bir şekilde ilaç kullanımında yukarıda yer alan durumları göz önüne alarak kullanmak gerekiyor. Ancak bazı durumlarda ne kadar dikkatli kullanırsanız kullanınilacın istenmeyen etkileri görülebilmektedir.
İlacın istenmeyen etkilerinin ortaya çıkmasında önemli bir nokta ise uzun süreli kullanımdır. Yıllarca hiçbir yan etki görülmeden kullanılan bazı ilaçlar yan etki gösterebilir. Kötü sürprizlerle karşılaşmamak için ilacın olası yan etkileri nelerdir ve bu durumlarda neler yapılması gerektiği bilinmesi lazım.
İlaçları nasıl ve ne zaman kullanılmasının önemini yukarıda bahsetmiştik. Aynı oranda hatta ondan daha önemli ve hayati bir konu ilacı ne zaman kullanmamalıyız. Sağlıklı bir ilaç rehberinde bu bilgilerinde sade ve güvenilir bir şekilde verilmesi gerekmektedir. İlaçları kullanılmaması gereken durumlar ise şu şekilde sıralayabiliriz;
- İlaçtan beklenmedik yan etkilerin ortaya çıkmasında
- İlacın ciddi yan etkileri görüldüğünde
- Alerji reaksiyonu gerçekleştiğinde
Normal durumlarda hiçbir yan etki vermeyen ilaç kişilerde gerçekleşen bazı durumlar sonucunda istenmeyen yan etkiler görülebilmekte, sağlıklı kullanım dozu değişmekte ve hatta zararlı hale gelebilmektedir. Özellikle uzun süreli kullanımlarda bu durumlar görülebilmektedir. İlaç kullanımını değiştiren durumlar sonrasında mutlaka ilacı öneren doktorunuza haber vermeniz gerekmektedir. Bu durumlardan bazıları şu şekildedir;
- Hamilelik
- Böbrek yetmezliği gelişmesi
- Karaciğer yetmezliği gelişmesi
İlaçlar Hakkında Detaylı Bilgilere Nasıl Ulaşabilirim?
İlaç rehberi niteliğinde ilaçlar hakkında detaylı bilgilere ulaşmak oldukça zordur. Çünkü ilacın içinde bulunan prospektüste yer alan yazılar ağır bir dille yazılmıştır. Anlaşılması kolay, sade ve güvenilir bilgi herkesin aradığı şey. İlaçlar hakkında detaylı bilgilere nasıl ulaşabilirim diye soran kişilerin ihtiyacına yönelik kurulmuş bir site bulunmaktadır. Adı kolaysaglik.net olan bu site bir grup sağlık çalışanının halkın doğru bilgi ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulmuştur.