Dumping Sendromu nedir, belirtileri nelerdir? Dumping Sendromu tedavisi nasıl yapılmaktadır? Dumping Sendromu ile ilgili merak edilenleri inceleyebilirsiniz.
Dumping Sendromu, hızlı mide boşalması olarak da bilinir. İnce bağırsağın ilk bölümü olan duedonuma aşırı hızlı besin hareketi ve bunun sonucunda jejenumda sindirilmemiş besinlerin birikmesiyle ortaya çıkar. Günümüzde midenin bir bölümünün alınmasını içeren operasyonlardan sonra sıklıkla görülür.
Dumping Sendromu Türleri
Dumping sendromunun çeşitleri 2’ye ayrılır. Erken dumping sendromu ve geç dumpling sendromu hızlı mide boşalımının değişik varyasyonlarıdır. Çoğu hastada erken dumping sendromuna rastlanırken %25’e yakın bir oranda geç dumping görülür. Hastaların daha az bir bölümünde ise ikisi birden görülebilir. İki türdeki farklılığın sebebi semptomların yemek yedikten sonra hangi zamanda ortaya çıktığıdır.
Fazla miktarda mide asidinin ince bağırsağa geçmesiyle erken dumpling sendromu oluşur. Aşırı miktarda şekerin ince bağırsağa geçmesi sonucu kan şekerinde meydana gelen ani yükselme ise pankreasa insülin salgılatır. Bunun sonucunda kan şekeri hızlı şekilde düşer ve geç dumping belirtileri ortaya çıkar.
Dumping Sendromu Belirtileri
Dumping sendromu semptomları hastalığın türüne ve kişiye göre farklılık gösterir. Görülen belirtiler sıklıkla sükroz veya fruktoz açısından zengin besinlerin tüketilmesinden sonra oluşur. Erken dumping veya geç dumping sendromuna göre belirtiler farklılaşır. Kimi insanda iki türün semptomları da aynı anda ortaya çıkabilir. Hastanın yaşadığı semptomların süresi kişiye göre değişmekle beraber 30 dk-1 saat arasındadır. Fazla şeker içeren besinler tüketildikten sonra belirtiler erken dumping sendromunda çabuk ortaya çıkar. Besin tüketiminden ortalama 30 dakika sonra belirtiler görülür. Yemek esnasında veya yemeğin ardından yaklaşık 5-30 dk arasında bulgular başlayabilir. Erken dumping sendromu belirtileri şunlardır:
- Mide bulanması ve kusma,
- Kalbin hızlanması,
- Şişkinlik hissi,
- Midede ağrı ve kramplar,
- İshal,
- Baş dönmesi,
- Ciltte oluşan kızarıklıklar.
Yüksek şekerli öğünlerden sonra 1-3 saat arasında geç dumping sendromu görülür. Şekerli besin tüketiminden sonra ince bağırsak şeker emilimi için aşırı insülin üretir. İnsülinin fazla miktarda salgılanması geç dumping sendromu belirtilerine yol açar. Geç dumping sendromunun belirtileri ise şu şekildedir:
- Konsantrasyon bozuklukları,
- Terleme ve titreme,
- Baş dönmesi,
- Güçsüzlük,
- Açlık hissetme.
Dumping Sendromu Neden Olur?
Dumping sendromunun sebebi geçirilen bariatrik cerrahi operasyonları olabilir. İnce bağırsak veya midenin anatomik yapısındaki değişimler sindirim fonksiyonlarını etkiler. Bariatrik cerrahi, midenin küçültülmesi veya ince bağırsağa müdahale ile besin emiliminin azaltılmasına yönelik operasyonları içerebilir. Dumping sendromu için ana neden bariatrik cerrahi olarak görülür. Nadir olarak Zollinger-Ellison sendromu da problem oluşturabilir. Özellikle midesi alınmış olan kişilerin yaklaşık %15’i bu durumla karşı karşıya kalır. Sıvıların ince bağırsağa Bazı cerrahi operasyonlar dumpling sendromunun görülme olasılığını arttırır. Riskin artmasına neden olabilecek ameliyat türleri şunlardır:
- Özafajektomi: Yemek borusunun tamamının veya belirli bir kısmının alınmasıdır. Kanser tedavilerinde sıklıkla başvurulan bir yöntemdir.
- Gastrektomi: Midenin tamamının veya bir bölümünün alınmasını kapsar. Kanser tedavisinde uygulanan bir operasyondur.
- Gastrik bypass: Obezite görülen kişilerde, besin tüketimini kısıtlamayı hedefler. Midede kese oluşturularak ileri obezite tedavisinde kullanılır.
Dumping Sendromu Teşhisi
Dumping sendromunun tanısı için kişinin geçirdiği operasyonlar ve kişiye özgü belirtilerin tanımlanması önemlidir. Günümüzde farklı testler dumping sendromu tanısı için kullanılır. Yaygın olarak kullanılan tanı yöntemleri şu şekildedir:
- Radyolojik Test: Hastaya baryum içirildikten sonra sindirim sisteminde nasıl ilerlediği gözlemlenir. İnce bağırsakta tıkanıklık veya herhangi bir problem varsa bu şekilde tespit edilir.
- Gastroskopi: Endoskop kullanılarak onikiparmak bağırsağı, yemek borusu ve mide gözlemlenir. Uç kısmında kamera ve ışık bulunan endoskop ile problemin sebepleri incelenir.
- Glukoz Tolerans Testi: 8 saat boyunca bir şey yemeyen kişiden kan alınır. Kan değerleri incelendikten sonra glukozlu sıvı hastaya içirilir. Yarım saatte bir kan örneği alınarak 3 saat süresince bu işlem tekrar edilir. Vücudun insülini kullanma şekli tespit edilerek kan şekerinin nasıl düzenlendiği gözlenir.
- Mide Boşaltma Testi: Radyoloji merkezleri ve hastanelerde uygulanması gereken bir yöntemdir. Radyoaktif madde bulunan besinin test yapılmadan önce tüketimi sağlanır. Tarayıcı sayesinde tüketilen besinin sindirim sisteminde nasıl hareket ettiği incelenir. Test sonucunda besin tüketiminden sonra 1-4 saat arasında midenin hangi oranda boşaldığı incelenmiş olur.
Dumping Sendromu Nasıl Önlenir?
Dumping sendromunun engellenmesi için en etkili yol beslenme alışkanlıklarının kontrol edilmesi ve düzene sokulmasıdır. Sık sık ve küçük porsiyonlar yiyerek beslenme davranışı düzenlenmelidir. Yemek esnasında içecek tüketmemek veya tatlı dengesini sağlamak gerekir. Karbonhidrat tüketiminin dengelenmesi için lifli veya posalı gıdalar tüketilmelidir. Temel olarak her besin tüketilerek dengeli beslenme sağlanmalıdır. Egzersizle katlı sağlanarak beslenme alışkanlıkları desteklenmelidir. Beslenmeyle önlenemeyen durumlar söz konusu olduğunda uzman doktora başvurulmalıdır. Vakaların ciddileşmesi halinde cerrahi müdahele veya ilaçla tedavi yöntemleri uygulanır.
Dumping Sendromu Tedavisi
Dumping sendromu için tedavi bariatrik cerrahi sonrasında uzman hekim ve diyetisyenler tarafından verilen beslenme programıyla sağlanır. Ameliyat geçirmiş olan bireylerde özellikle ilk aylarda sıklıkla görülen bir rahatsızlıktır. Bariatrik cerrahi geçirdikten sonra hızlı ve aşırı şekerli besin tüketen hastalar için vücudun verdiği bir uyarıdır. Zaman ilerledikçe bağırsakların uyum sağlamasıyla iyileşme meydana gelir. Birincil tedavi yöntemi beslenmede değişiklik yapılmasıdır. Diyette ve yaşam tarzında benimsenen değişikliklerle iyileştirilmesi mümkündür. Dumpling sendromu bulunan kişiler için bazı besinler sakıncalıdır. Bu besinler:
- Gazlı ve şekerli içecekler,
- Meyve suyu,
- Patates,
- Pirinç,
- Beyaz un içeren yiyecekler,
- Pekmez, bal, marmelat,
- Alkol.
Beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi sonuç vermediğinde hekim kontrolünde ilaç önerilebilir. İnce bağırsağa besin girişini yavaşlatan anti-diyare ilaçlar tedavide tercih edilir. İlaca ve diğer önlemlere yanıt alınamıyorsa cerrahi tedavi uygulanır. Uygulanacak cerrahi yöntemler midedeki olumsuz durumların azaltılması ve sistemin yeniden yapılandırılmasını sağlamaya yöneliktir.