Son zamanlarda vegan olmak terimi sıklıkla duyuluyor. Vegan olmak ne demek? Nasıl olunur? Neler yapılır? Bu soruların yanıtı bu yazının ana konusudur. Vegan olmak demek doğada insanlara sunulan bütün imkanları sonuna kadar kullanmak yerine sadece yeteri kadar ve hakkımız olanı kullanmaktır. Bunun için canlılara zarar vermiyor, tam tersine onları öldürmeden yaşamayı öğreniyoruz.
Vegan olmanın asıl nedeni canlılara zarar vermeden onları yaşam alanlarında ve doğal koşullarında yaşamalarına engel olunmamasıdır. Vegan olmayı başka olgularla karıştırmamalıdır. Vegan yaşama hayvan severlikten öte doğaya saygı duyulması ve her canlıya önem vererek bütün ürünleri yeme alışkanlığından kişinin kendini arındırmasıdır.
Vegan Olmak ile Vejetaryen Olmak Arasındaki Farklar
Vejetaryen olmak vegan olmaktan daha farklıdır. Veganlar daha katı ve sert kurallar içerisinde yaşama anlayışı benimsemiştir. Veganlar bu katı kurallar içerisinde daha kararlı bir inanış biçimini benimser. Vegan olmak hayvansal ürün içeren hiçbir ürünü tüketmemeyi gerektirir.
Veganlar et, süt, yumurta, bal, deri, yün gibi herhangi bir hayvansal ürünü reddeder. Vejetaryenler belli aralıklarda açıklıklar bıraksa da vegan yaşamada bu durum daha kuralcı bir anlayışla benimsenir. Veganlar beslenme dışında hiçbir hayvansal gösteriyi de asla kabul etmezler. Vegan olmak için vücudun ve beynin tamamen hazır olması gerekir. Bir bebeğin ilk kez yaşama gelmesi gibi vegan olan kişi de bu duruma alışması için sabırlı olması önemlidir.
Vegan Beslenme Alternatifleri
Vegan olmak zorlu bir süreç gibi görünse de kişinin doğanın adaleti doğrultusunda çeşitli alternatiflere yönelmesi anlamına gelir. Mesela, peyniri soya sütünden elde etmek mümkündür. Bir diğer ürün olan yoğurt da bu ihtiyacını karşılamak için yine soya sütünden elde edilir. Veganlar yumurta yerine patates püresi gibi yiyecekler tercih eder. Yiyecek gruplarında çeşitli alternatifler üretilerek bedensel gereksinimler karşılanır. Vegan ürünler bu sebeple oldukça yaratıcı ve lezzetli gıdalardır. Vegan olan bir kişi bu gıdaları çoğunlukla kendisi ortaya çıkardığından doğal beslenmenin de öneminin farkındadır. Vegan beslenenler herhangi bir hayvansal katkı maddesi içeren ve tamamen yapay her ürünü reddeder.
Vegan Beslenme Şekli
Vegan beslenmenin temelinde su bulunur. Çizelgenin en başı suya dayalıdır. Hayvansal ürünlerden ayrışmış gıda gruplarına yer verilerek kişinin beslenme şekli ortaya çıkmaktadır. Vegan beslenmede kahvaltı ürünleri yerine püre ve saya sütünden elde edilen yoğurt, peynir gibi ürünler kullanılır. Vegan beslenen kişi için 3-5 porsiyon sebze, 3 porsiyona kadar meyve tüketimi önerilir. Tahıl ürünü tüketiminde ise bu durumda kısıtlama olmamaktadır.
Vegan Beslenmenin Sakıncaları Var Mıdır?
Vegan olmak beslenme şekli ile daha sağlıklı yaşam şekli benimsenmiş olsa da kişilerde bazı olası sıkıntılar ortaya çıkabilir. Ortaya çıkabilecek sorunlar olarak vitamin ve mineral eksiklikleri gösterilebilir.
Bunlar;
- D vitamini eksikliği
- B12 vitamini eksikliği,
- Demir eksikliğidir.
Vitamin eksikliğinin ciddi sorunlara yol açabileceği unutulmamalıdır. Tamamıyla hayvansal ürünle beslenme şekli kişide farklı rahatsızlıklar ve eksiklikleri ortaya çıkarabilmektedir. Bu durumda her beslenme şeklinde olduğu gibi vegan beslenmede de bazı noksanlar görülse de bu açığı çeşitli seçeneklerle doldurmak tamamen kişinin elindedir. Vegan beslenenler her ihtiyaç duyduğu vitamin, kalsiyum, mineral gibi ihtiyaçları çeşitli besinlerde bulabileceğini bilir ve bu konuda daima bir araştırma içerisindedir. Bu açıdan, veganlar hem ayarında beslenir hem de sağlığı daima göz önünde tutar.
Veganların Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
Vegan olmak sağlıklı beslenme şekli gibi görünse de dikkatli davranılmadığı zamanlarda ciddi sorunlara yol açabilir. B12 vitamini peynir gibi ürünlerle vücuda alınır iken bu ihtiyacın eksikliği ciddi sorunlara yol açabilir. Vücut bu vitamini kendi üretmediği için kişide yorgunluk ve bıkkınlık oluşabilir. Protein eksikliği bu dönemde yaşanan en önemli sorunlardan biridir. Protein eksikliğinde sağlıklı cilt, saç ve tırnak gelişiminde problemler yaşanır. Bu açıdan vegan beslenen herkesin protein eksikliğini çeşitli gıdalardan temin etmesi gerekir.
Vegan beslenmede yapılan en büyük hatalardan biri hayvansal ürünlerin tüketilmemesi ile tamamen karbonhidratlara ağırlık verilmesidir. Karbonhidrat alımının yanlış ve fazla olması kişide farklı rahatsızlıkları ortaya çıkarabilir. Beyaz pirinç ve makarna yerine kahverengi pirinç ve tam tahıllı ekmekler ve yulaf gibi ürünlerin tüketilmesi daha sağlıklı olmaktadır .Yüksek lifli ürünlerin tüketilmesi ile sindirim sisteminin daha düzgün çalışması sağlanır. Lifli ürünler ile kan ve şeker seviyesini dengede tutarak diyabet olma riski de ortadan kaldırılabilir.
Vegan Ürünlere Ulaşım
Vegan olmak daha sağlıklı beslenme şekli olarak düşünülse de kişinin vücut ihtiyaçlarını karşılamak için daha çeşitli ürünlere ihtiyaç duyduğu da bir gerçektir. Bu dönemde gerekli vitamin ve protein ihtiyaçları karşılamak adına alternatif ürünler olarak erişim kolaylığı sağlanması gereklidir. Yurt dışındaki birçok yerde özel vegan bölümleri ile ihtiyaçlar karşılanabiliyor. Hatta birçok restoranda veganlar için özel yemek listesi de oluşturulmuştur. Türkiye’de bu sistem daha yeni yaygınlaşmaya başlamasından dolayı bu tarz ürünlere ulaşımda sıkıntılar olabilmektedir. Ancak evde birtakım alternatifler yaratarak da vegan beslenme yaratılabilir.
Vegan Olmak İçin Nasıl Başlanmalı?
Vegan olmak için ne zaman başlanmalıdır diye kesin bir tarih belirlenemiyor. Kişinin beden olarak kendini bu düşünce ile bütünlediği anda vegan yaşama başlar. Vegan yaşam başka kişilere özenerek ben de başlamalıyım ama şimdi değil gibi düşünceler ile gerçekleşecek olgu değildir.
Vegan olmak giyim de dahil olmak üzere hiçbir hayvansal ürünlerden kişinin kendini arındırmasıdır. Vegan içten gelen istek ve hazır olma duygusuyla hayata geçer.
Vegan Beslenmek Ekonomik Midir?
Vegan beslenmek her şeyden evvel tutumluluk ve doğa ile barışık olma kavramlarıyla uyumludur. Veganlar her zaman sağlığı ve kaliteli yaşamı önemsiyorlar. Vegan olan bir kişi doğanın kendisine sunduğu imkanların ötesine geçmez ve yapay olan her şeyden uzak durur.