Koşer kavramı, tüketim ve din çerçevesinde ele alınmalıdır. Yiyecek ve içeceklerin tüketilmesine ilişkin esaslar dinler için her zaman önem taşımıştır. Bu kurallara oldukça dikkat eden inançlardan biri de Yahudiliktir. Yahudilerin yenebilecek ve yenemeyecek ayrımı yaparken kullandığı kavram koşer kavramıdır. Peki, detayları ile koşer nedir?
PinKosher Nedir? Kısa Bir Tanım
Daha açık bir ifade ile; Kosher İbranice “uygun” anlamına gelmektedir. Tüketilebilecek besinlerin ayrılmasından öte Kosher kavramı beraberinde insanların ‘’nasıl kesilmiş’’ etleri tüketebileceği gibi konularda da bilgi vermektedir. Kosher kuralları gereği aynı anda bazı besinlerin tüketilmesi yasaktır. Kosher gıda tüketimi ve kurallar hakkında merak edilenleri yazımızda derledik.
Kosher Gıda Nedir?
Kosher gıda dini bağlamda tüketilmesi uygun olan gıdalar için kullanılan bir kavramdır. Kosher gıda ünvanını almak için gerekli kişiler tarafından gıdanın test edilmiş olması şarttır. Yahudilerin tüketebilecekleri gıdalar hakkında oldukça net ve keskin kuralları olduğunu söylemek mümkündür.
Söz konusu tüketim olduğunda koşer gıda tüketmenin kuralları ve ince çizgileri olduğunu da söylemek gerekir. Kosher gıda belirlenirken Musevi şeriat tarafından koyulmuş olan kurallar göz önünde bulundurulmaktadır.
Koşer ürün tüketme anlayışı ile Müslümanlar tarafından benimsenen helal gıda anlayışı temelde benzerlik gösterir. Ancak hangi gıdaların helal ve haram olduğu konularında bazı farklılaşmalar olduğu da söylenebilmektedir. Kosher food tüketmek helal gıda tüketmek anlamına gelmez. Dikkat edilmesi gereken bir başka nokta da Kosher kavramı sadece gıdalar için kullanılırken helal kavramı hem yiyecek hem de içecekler için kullanılır.
Kimler Kosher Gıda Tüketir?
Kosher gıda tüketen kişiler Musevi inançlarını takip eden Yahudilerdir. Herhangi bir kesilmiş etin yenmesine olanak tanımayan bu inanca göre etlerin din uzmanları tarafından kesilmesi ve uzuvlarının sağlıklı olup olmadıklarına dair kesim sırasında dahi kontrol edilmesi gerekir. Koşer gıda kuralları bu konuda oldukça detaylı ve aydınlatıcı olabilmektedir.
Kosher Kuralları Nelerdir?
Kosher kuralları itibari ile oldukça sert ve sıkı olan bir anlayıştır. Anlayışa göre koşer olarak ifade edilen bir yiyecek tüketime uygundur. Terefa adı ile adlandırılan yiyecekler ise kesinlikle yenemez. Bunların yanı sıra bazı yemeklerin birbiri ile tüketilmesi de yasaktır. Birden fazla kural ve kaidesi olması nedeni ile koşer tüketim şeklinin bir hayli kapalı olduğu bilinmektedir.
PinKoşer kuralları hakkında oldukça ayrıntılı ve detaylı olduklarından bahsetmiştik. Bu anlayışa göre tüketilmesi uygun ve yasak olan yiyeceklerin temel nitelikleri ise aşağıdaki gibidir;
- Kosher tüketim anlayışına göre bilinen en temel kural etli gıdalar ile sütlü gıdaların kesinlikle birlikte tüketilmemesi gerekliliğidir. Bu iki gıda türünün karıştırılması tamamı ile terefa (haram) olarak nitelendirilmektedir.
- Deniz ürünleri arasında yer alan yumuşakçalar ve kabuklu deniz ürünleri tüketilmesi yasak olanlar listesinde yer almaktadır.
- Tüketilmek üzere hazırlanan her bir bitkinin zararlı canlı, böcek ve haşarattan tamamı ile temizlenmiş olması gerekmektedir.
- Kan içeren etler ve doğrudan kan tüketimi kesinlikle terefa olarak görülür.
- Et ve süt ürünlerini kısa zaman aralıkları ile tüketmek kosher kuralları arasında yasaklanan bir başka davranıştır.
- Domuz, kemirgen nitelikli hayvanlar, yırtıcı kuşlar tüketilmesi yasaktır. Eti tüketilecek hayvanların genellikle geviş getiren hayvanlar olmasına özen gösterilmektedir.
Koşher Et Kesim Kuralları Nelerdir?
Kosher et kesimi oldukça detaylı ve kurallı bir alandır. Yahudilerin tüketebilecekleri etlerin kategorisinin yanı sıra kesilen hayvanın nasıl kesildiği de göz önünde bulundurulmaktadır. Peki, koşer et kesim kuralları nelerdir?
- Tüketilmesine izin verilen her bir hayvan özel eğitim almış bir din görevlisi tarafından kesilmelidir.
- Hayvanlar kesin öncesinde ve kesim anında muayene edilmelidir.
- Kesim gerçekleştirilirken hayvanın kanını tamamen aktığından emin olunmalıdır.
- Hayvanın acı çekmediğinden emin olunmalıdır.
- Sağlıklı olduğu saptanmamış olan hayvanlar Kosher et kesim kurallarına göre tüketilememektedir.
Pin
Koşher Belgesi Nedir? Nasıl Alınır?
Koşer belgesi nedir sorusu koşer gıda tüketmek isteyen kişiler tarafından sürekli sorgulanıyor. Koşer belgesi, Musevi inancının beraberinde getirdiği kurallara uygun gıdaları belirleyen ve ifade eden bir belgedir. Bir çeşit tescilleme işlemi olarak da adlandırmak mümkündür.
Kosher Belgesi Kim Tarafından Verilir?
Kosher belgesi veren kişiler sanıldığının aksine gıda uzmanları değildir. Bu belge Yahudi din adamları tarafından verilmektedir. Bir örnek ile açıklamak gerekirse herhangi bir ürün üreten firmanın başvuruda bulunduğunu düşünelim. Koşer belgesi vermek üzere uzman bir Yahudi din adamı grubu tarafından firma denetlenir. Üretilen ürünlerin uygunluğu tespit edildikten sonra yine aynı din adamları tarafından kosher sertifikası verilmektedir. Musevi inancına sahip olan kişilerin Koşer sertifikası olmayan ürünleri tüketmediği bilinmektedir.