Isırgan Otu Faydaları

Isırgan otu faydaları hakkında bilgi vermeden önce, bu bitkinin ne olduğunu açıklayalım. Isırgan bitkisi, ısırgangiller familyasından 1 m yüksekliğe kadar büyüyen dik saplı ve tek yıllık ya da çok yıllık otsu bir bitkidir. Isırgan haziran-eylül ayları arasında çiçek açar ve meyvesi yaklaşık 1 mm genişliğinde ve sarı-kahverengi renkli küçük, oval şekillidir.

Isırgan yol kenarları ve duvar diplerinde bulunabilir. Anadolu’nun hemen her yerinde yetişen ısırgan otu temas eden bölgede tahriş ve kızarma gerçekleşebilir.

Isırganın içerisinde, polifenoller, histamin, potasyum, sodyum, kalsiyum, demir, fosfor ve magnezyum, asetilkolin,  A, K ve C vitaminleri ve betakaroten bulunur.

Biz bu makalemizde çok eski çağlardan beri hastalıkların tedavisinde kullanılan şifalı bir bitki olan ısırgan otunun faydaları hakkında sizleri bilgilendirmeye çalışacağız.

Isırgan Otu Nasıl Kullanılır?

Mutfakta kullanımı açısından, taze ısırgan otu yaprakları pişmiş bir sebze olarak yenir. Isırgan otu özellikle çorbalara ve salatalara rahatlıkla katılabilir.

Isırgan çok uzun zamandır geleneksel olarak kullanılan bir ottur. Antik Yunan’da özellikle diüretik (idrar söktürücü) ve müshil olarak kullanılmıştır.

Isırgan Otu Faydaları

Isırgan otu faydaları halkımızca sıkça araştırılır. Isırgan otu geleneksel olarak birçok rahatsızlık için kullanılmıştır. Bu rahatsızlıklar arasında iyi huylu prostat hiperplazisinden kaynaklanan idrara çıkma sorunları, eklem hastalıkları, osteoartrit ve saman nezlesi gibi rahatsızlıklar bulunur. Ayrıca bu ot idrar söktürücü ve büzücü olarak da kullanılmıştır.

Geleneksel Çin Tıbbında, ısırgan otu ‘Rüzgar ve nemin giderilmesi için kullanılan otlar’ kategorisindedir. Daha açık bir dille ifade etmek gerekirse, Geleneksel Çin Tıbbında bu otlar kemik, eklem ve kas ağrıları, eklemlerde sertlik, artrit ve romatizmal rahatsızlıklar için kullanılır.

Isırgan Otunun Bilimsel Araştırmalara Dayanan Faydaları

Isırgan otu geçmişte en yaygın olarak kullanılan bitkisel ilaçlardan biri olduğu gibi günümüzde de çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu otun anti-enflamatuar, anti-tümör, antiviral etkileri vardır ve bağışıklık sistemini modüle eden fitosteroller, lignanlar ve polisakkaritler gibi aktif bileşenler içerir.

Isırgan otunun içerisinde bulunan terpenler ve fenoller, kanser, baş ağrısı, romatizma ve bazı cilt hastalıklarının tedavisi ile ilişkili bulunmuştur. Fenoller ayrıca ateroskleroz (damar sertleşmesi) ve bunama gibi yaşa bağlı dejeneratif beyin bozuklukları açısından da faydalı olabilir.

Eklem rahatsızlıkları

Isırgan otu faydaları eklem ağrıları üzerinde de geçerlidir. Isırgan otu özellikle eklem hastalıkları ve ağrıları için kullanılır. Özellikle artrit türü romatizmal rahatsızlıklar için ısırgana başvurulabilir.

2009 yılında yapılan, randomize çift kör, plasebo kontrollü bir çalışmada ısırgan otu içeren gıda takviyesinin bir artrit türü olan osteoartrit (kireçlenme) semptomlarını ciddi oranda azalttığı gösterilmiştir.

Ağrı

Isırgan yoğun antienflamatuvar özellikler taşıdığı için vücutta yangı durumlarına karşı kullanılabilir ve ağrı kesici özelliğinden faydalanılabilir.

İdrar Yolları Ve Prostat

Isırgan otu faydaları idrar yolları hastalıkları, enfeksiyonları ve idrar tutukluğunda kullanılabilir. Özellikle iyi huylu prostat büyümesi için tavsiye edilen bir bitkidir.

Benign prostat hiperplazisi yani iyi huylu prostat büyümesi, prostat bezinin ilerleyici fakat iyi huylu olarak büyümesidir. Prostat büyüdükçe üretra sıkışır. Bu da idrar akışını zorlaştırır.

2013 yılında yapılan bir araştırmaya göre ısırgan, iyi huylu prostat hiperplazisinde de faydalıdır ve bu rahatsızlıktan kaynaklanan idrar yolu ile ilgili semptomların azalmasını sağlamıştır.

2016 yılında Journal of Cancer Science and Therapy dergisinde yayınlanan başka bir araştırmada ise, ısırganın içerisinde bulunan beta-sitosterol maddesinin, prostaglandin salgısını, prostat büyüme faktörünü ve kolesterol birikimini azalttığı görülmüştür. Böylece prostat hastalıklarında fayda sağlamıştır.

Diyabet

Isırgan diyabet ve endokrin bozukluklarında faydalı olabilir. Nitekim 2013 yılında yapılan, randomize çift gör plasebo kontrollü bir araştırmaya göre, ısırgan tip 2 diyabet hastalarında kan şekeri kontrolünde fayda göstermiştir.

Araştırmaya katılanlara 3 hafta boyunca her gün 8 saatte bir 500 mg dozunda ısırgan otu takviyeleri verilmiştir. Araştırma neticesinde katılımcıların hem kan şekeri hem de tansiyon değerlerinde belli düzeyde iyileşme görülmüştür. Bununla beraber ısırgan takviyelerinin tek başına diyabet veya yüksek tansiyon tedavisinde yeterli olacak kadar etki göstermediği tespit edilmiştir.

Kansızlık

Demir özelikle kanımızda bulunan hemoglobin isimli maddenin yapılması için son derece önemli bir mineraldir. Hemoglobin kanımızda oksijen taşımakla görevli olduğu için bu madde eksik olduğunda kansızlık ortaya çıkar. Kansızlık söz konusu olduğunda ve hücrelerimize yeterli miktarda oksijen taşınamadığında güçsüz ve yorgun hissederiz.

Isırgan otu birçok vitamin ve mineral açısından zengindir. Bunlar arasında demir ve C vitamini de bulunur. Yüksek oranda demir içermesinin faydalı olmasının yanı sıra C vitamini de demirin emilimini kolaylaştırdığı için ısırgan otunun içerisindeki demirin emiliminin de daha etkin olacağını söyleyebiliriz.

Saç Dökülmesi

Isırgan otunun faydaları saç üzerinde de etkili olarak kullanılır. Isırgan otu, anti-enflamatuvar, antioksidan özellikleriyle ve saç dökülmesine neden olan DHT hormonunu bloke ettiği için saç dökülmesine karşı da doğrudan saça uygulanarak kullanılabilir.

Alerji

Isırgan otu, mevsimsel alerji durumunda da tavsiye edilir ancak bu özelliğini destekleyen sadece birkaç araştırma vardır.

Bu çalışmalardan biri laboratuvar şartlarında yapılmıştır. Çalışmada ısırganın mevsimsel alerjilerde ortaya çıkan histamin maddesini bastırdığı ve histamin salgılayan mast hücrelerinin birikmesini önlediği görülmüştür.

Histamin vücudumuz bir alerjen ile karşılaştığında salgılanan ve alerjide oluşan belirtilerin ortaya çıkmasını sağlayan maddedir. Histamin salgısı önlendiği takdirde alerjiye neden olan enflamatuvar süreç başlayamaz.

Kanser

Isırgan otu faydaları kanser ile mücadelede de gözlemlenmiştir. 2019 yılında yapılan bir araştırmaya göre ısırgan otu, göğüs kanseri de dahil olmak üzere çeşitli kanser türlerinde, kanser önleyici ve kanseri tedavi edici özellikler gösterebilir. Isırganın apoptozu (kotrollü hüre ölümü) uyararak kanser hücrelerinin ölmesini sağlayabileceği ve antimutajenik (mutasyon önleyici) özellikler gösterdiğini belirlemişlerdir.

Apoptoz kanserin gerilemesinde önemli bir süreçtir. Mutasyonun önlenmesi ise doğrudan kanser oluşumuna giden sürecin baştan kesintiye uğratılması anlamına gelir. Hücre mutasyona uğrayamadığı takdirde kanserleşemez.

Bununla beraber ısırgan otunun kanser üzerindeki etkileri insanlar üzerinde yapılacak geniş çaplı araştırmalarla incelenmelidir. Aksi takdirde insanlar üzerindeki etkileri kesin olarak anlaşılamayacağı gibi doğru dozun belirlenmesi de zor olacaktır.