Rotator Kuf Sendromu nedir, belirtileri nelerdir, nasıl anlaşılır? Rotator Kuf Sendromu tedavisi nasıl yapılmalıdır? Merak edilen ayrıntılara yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Rotator kuf sendromunun tanımı, hasta kişinin durumuna ve gösterdiği semptomlara göre değişir. Omuz bölgesinde yaşanan yırtılmalar hareket etmede zorluk oluşturarak rotator kuf sendromu oluşmasına neden olur. Rotator kuf, omuz manşeti veya döndürücü kılıf olarak da adlandırılır. Günümüzde omuz bölgesiyle alakalı yaşanan rahatsızlıklar büyük oranda rotator kuf kas ve tendon grubuyla ilgilidir.
Rotator Kuf Sendromu Nedir?
Rotator kuf sendromunun tanımı omuzda lif yırtığı olarak yapılabilir. Kolların içe, dışa ve yana hareketini sağlayan kaslar rotator kılıf olarak adlandırılır. Omuzdaki eklem fonksiyonlarının sağlıklı olması bu kılıfa bağlıdır. Kol ne kadar kullanılırsa kılıftaki yıpranma da o kadar fazla olur. 40’lı yaşlardan sonra deformelere bağlı olarak rotator kuf kaslarında hasarlar meydana gelebilir. Orta-ileri yaş grubu olanlar daha fazla risk altındadır. Herhangi bir travmaya bağlı olarak oluşan hasarlar için ise yaş sınırı yoktur. Genellikle genç yaş grubundaki semptomlar aşırı spor aktivitelerinden sonra görülür. Rotator manşette meydana gelen yırtıklar 2 şekilde olabilir:
- Parsiyel Yırtık: Tam olmayan yırtık olarak adlandırılır. Bütün kas sisteminde meydana gelmemiştir. Tendonlarda tam ayrılma söz konusu değildir. Zedelenme olarak adlandırılabilir. Cerrahi müdahale gerekmeden iyileşebilir. Cerrahi olmayan yöntemler işe yaramadığında cerrahi müdahale gerekebilir.
- Tam Yırtık: Tendonlar tamamen birbirinden ayrılmış durumdadır. Genellikle cerrahi dışı tedaviler yetersiz kalabilir.
Rotator Kuf Sendromu Belirtileri
Rotator kuf sendromu semptomları omuzda zayıflık ve hassasiyet hissetme şeklinde ortaya çıkar. Bazı durumlarda meydana gelen hasarlar ağrıya neden olmayabilir. Hafif dereceli sendromu bulunanlar manşette oluşan sorunu fark etmeyebilir. Araştırmalara göre yırtık meydana geldiğini fark etmeyen %40 oranında hasta vardır. Omuz bölgesinden kollara doğru gelen hissedilir. Belirtiler genellikle şu şekildedir:
- Omuz bölgesinde hissedilen ağrı,
- Omuz hareket ettirirken çıtlama sesi gelmesi,
- Kaslarda güçsüzlük ve zayıflık hissi,
- Omuzu başa kaldırma hareketinde zorlanma,
- Arka tarafa uzanırken sorun yaşama,
- Saç tarama, banyo gibi günlük aktivitelerde zorluk yaşama,
- Ağrıdan dolayı omuz üstüne yatamama.
Rotator Kuf Sendromu Nedenleri
Rotatof kuf sendromu sebepleri omuz bölgesine darbe alınması veya ters hareketler yapılması olarak bilinir. Omuzda meydana gelen yırtılma şiddetli düşmeler, çekme veya kaldırma hareketleri, yaşın ilerlemesine bağlı deformeler sonucu oluşur. Rotator kuf sendromu nedenleri genel olarak 3 başlıkta toplanabilir:
- Omuz manşetinde meydana gelen yırtık,
- Manşet tendonlarının güçlü olmaması,
- Sıkışma ve baskı.
Rotator kuf sendromu için risk faktörleri yaş grubu veya yapılan eylemlere göre değişebilir. Günlük hayatta rutin olarak tekrarlanan hareketler cam silmek, boya yapmak vb. durumlar riskleri ortaya çıkarır.
Hastalık için risk faktörleri şu şekildedir:
- Sürekli aynı hareketlerin tekrarlanması,
- Ağır nesneler düştüğünde yakalamak,
- Beyzbol, tenis vb. sporlardaki gibi kolların aktif kullanıldığı alanlar,
- Çok fazla temizlik yapan ev hanımları,
- Kollar açık olduğu halde ağır nesnelerin kaldırılması,
- Arşiv veya tezgah görevlisi gibi meslek grupları,
- Yaşın ilerlemesine bağlı gelişen komplikasyonlar,
- Tendonların bulunduğu bölgedeki alanın daralması,
- Rotator manşette oluşan zedelenmeler.
Geçirilen kazalar veya alınan darbeler sonucunda komplikasyonlar oluşabilir. Vücudu zorlayıcı bir aktivite sonrasında belirtiler ortaya çıkabilir. Yapılan ters hareketler veya aşırı ağır kaldırma gibi eylemlerden sonra meydana gelen ağrılar hastalık için ilk haberci olabilir.
Rotator Kuf Sendromu Tedavisi
Rotatar kuf sendromunun iyileşmesi için cerrahi olmayan tedavi seçenekleri önerilebilir. Cerrahi olmayan tedavi seçenekleri konservatif yöntemler olarak adlandırılır. Genellikle hastaların %70’inde bu seçenekler etkili olur. Hastanın durumu ve bulgulara göre tedavi yöntemleri şunlardır:
- Dinlenme: Ağrıya sebep olabilecek hareketlerden kaçınılmalıdır. Omuzu yoracak aktiviteler veya ağır taşıma gibi eylemler gerçekleştirilmemelidir.
- Ağrı Hissiyatını Azaltma: Buz torbası veya sıcak torba gibi uygulamalarla ağrı hissinin en aza indirilmesidir.
- Hareket Kabiliyetini Arttırma: Omuz bölgesindeki kasların güçlenmesine yönelik hareketler yapılabilir. Hastanın durumuna göre kol kaldırma ve omuz kasları kuvvetini arttırmaya yönelik egzersizler uygulanır. Fizik tedavi uzmanları bu konuda destek verir. Ortalam olarak fizyoterapi süreçleri 6-8 hafta aralığında olabilir.
- Ağrı Kesici Kullanımı: Doktora danışarak ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir. Bazı durumlarda steroid enjektesi yapılabilir. Yaşam kalitesini düşüren durumlar veya uykuda problem varsa kullanılan bir yöntemdir. Yanlış veya fazla uygulanması halinde tendonda güçsüzlüklere yol açabilir.
Omuzdaki yırtılma ilerlediği zaman riskli durumlar ortaya çıkar. Uygulanan tedavi cerrahi olsun veya olmasın tedavi yöntemi uzman tarafından belirlenmelidir. Tedavilerin gecikmesinde uzvun hareketsizliğinden kaynaklanan farkı kronik aksaklıklar meydana gelebilir. Omuz kaslarındak yırtılmaların meydana gelmemesi için şunlara dikkat edilebilir:
- Hasar bulunan kol ile iş yapmaktan kaçınılmalı,
- Baş hizasını geçen aktiviteler sınırlandırılmalı,
- Omuz bölgesine baskı uygulayacak aktivitelerden kaçınılmalı.
Rotator Kuf Sendromu Cerrahi Müdahale
Rotator kuf sendromu için ameliyat bazı durumlarda kesin tedavi yöntemi olarak görülür. Kapalı veya açık cerrahi yöntemi kullanılır. Yırtık tipine ve boyutuna göre uygulanan yöntem değişir. Uygulanan cerrahi müdaheleler ve özellikleri şu şekildedir:
- Açık Cerrahi: Minimal invaziv yöntemi sıklıkla kullanılır. 3-3.5 cm boyutlarında kesiklerle operasyon gerçekleştirilir.
- Kapalı Cerrahi: Açık cerrahiye göre hastanın toparlanma süresi daha kısadır. Günlük aktivitelere geri dönme daha hızlı gerçekleşir.
- İlaç tedavisinin ve kullanılan yöntemlerin yanıt vermediği durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Uygulanan cerrahi yöntemler şunlardır:
- Tendon Değişimi: Tendon ve kasın aşırı şekilde zarar görmesi durumunda gerekebilir. Hasar görmüş olan tendon uzman doktor tarafından sağlam olanıyla değiştirilir.
- Omuzun Değiştirilmesi: Ağır yaralanma vakalarında başvurulan yöntemdir. Yapay bir omuz kullanılarak değişim operasyonu yapılır. Ters omuz olarak adlandırılan plastik cerrahi yöntemi bu tip vakalarda kullanılır.
- Kemik Problemleri: Kemiklerin aşırı büyümesi tendonda hasara yol açabilir. Oluşan hasar ağrılara neden olarak müdahale gerektirir. Fazla olan kemiğin alınması ile baskılanan tendona müdahale edilmiş olunur. Kürek kemiği veya köprücük kemiklerinde tıraşlama işlemi yapılarak uygulanabilir.
- Yırtıkların Dikilmesi: Manşet yırtığı olan bölgenin dikilmesi operasyonudur.
Cerrahi tedavi uygulanabilmesi için genellikle doktorların dikkat ettiği kriterler şu şekildedir:
- Manşet yırtığının 3 cm’den fazla olması,
- Akut yırtık bulunması,
- Ağrının 6-12 aylık bir süre boyunca hissedilmesi,
- İleri derecelerde fonksiyon kayıplarının olması.