Duygusal açlık, bireyin regüle etmekte zorlandığı duygularını yemek yiyerek düzenlemeye çalışması olarak açıklanabilir. Birey; stres, kaygı, yalnızlık, öfke veya üzüntü gibi deneyimlemesi zor olan duygular ortaya çıktığında ruh hâlini iyileştirmek için duygusal yeme davranışı gösterebilir. Hatta yemek yemeyi mutluluk ya da rahatlık gibi keyifli duyguları arttırmak için bir yöntem olarak kullanmaya başlayabilir.
Duygusal açlık yaşayan insan, bu gibi durumlarda, istediği yiyeceği yediğinde kısa süreli bir rahatlama hisseder ancak aslında onu zorlayan duygu ortadan kaybolmaz ve birey, sonrasında suçluluk duygusuyla baş başa kalır. Yani duygusal yeme, duygu durumunu düzenlemeye kalıcı şekilde yardımcı olmaz.
Aslında hemen hemen hepimiz bazı dönemlerde duygusal yeme davranışları sergileriz. Bu durumu problem hâline getirense duygusal yemenin alışkanlığa dönüşmesi. Ayrıca bireyin zorlu duygularla başa çıkmak için yararlandığı tek mekanizma duygusal yeme davranışıysa ortada bir sorun olduğundan bahsedebiliriz. Eğer siz de son zamanlarda duygusal açlık yaşadığınızı düşünüyorsanız yazımızın detaylarında duygusal açlıkla baş etmenize yardımcı olabilecek bazı bilgileri bulabilirsiniz.
Duygusal Açlığın Nedenleri Nelerdir?
Duygusal açlığın kişiden kişiye değişen farklı sebepleri olabilir:
- Yoğun iş stresi
- Mali kaygılar
- Sağlık sorunları
- İlişki problemleri
- Ağır diyet geçmişi
- Bireyin duygularına karşı farkındalığının düşük olması
- Duyguları yönetme becerisi eksikliği
Duygusal Açlık Belirtileri Nelerdir?
Duygusal açlık yaşadığınızdan şüpheleniyorsanız bahsedeceğimiz belirtilere sahip olup olmadığınıza bakabilirsiniz ancak kendinizi etiketlemeden önce bir uzmana danışmanızın daha doğru olacağını belirtelim.
Eğer duygusal açlık yaşıyorsanız:
- Bazı yiyecekleri tüketirken kendinizi kontrolden çıkmış gibi hissediyor olabilirsiniz.
- Güçlü duygular hissettiğinizde aç olmasanız dahi yemek yeme isteği duyabilirsiniz.
- Yemeği duygusal olarak sakinleşmek veya ödül amaçlı kullanabilirsiniz.
- Beden algınızın değişmeye başladığını hissedebilirsiniz.
- Açlık hissi kademeli olarak değil, aniden gelir.
- Canınız sıkıldığında kendinizi buzdolabının başında bulabilirsiniz.
- Gece yemek yeme alışkanlığınız oluşmuş olabilir.
- Yemek yedikten sonra suçluluk duygusu hissedebilirsiniz.
Duygusal Açlıkla Başa Çıkma Yolları Nelerdir?
Duygusal açlık sonucunda ortaya çıkan duygusal yeme davranışı alışkanlık hâline geldiğinde istenmeyen kilo alımları artabilir. Üstelik duygusal açlık çeken birey suçluluk ve pişmanlık hissedebilir. Yani aslında zorlu duygularla başa çıkmak için duygusal yemeye başvururken yeni zorluklarla karşı karşıya kalabilir.
Siz de tekrarlayan bir duygusal açlık döngüsüne girdiğinizi düşünüyor ve “Duygusal açlık nasıl bastırılır?” diye soruyor olabilirsiniz. Bu noktada öncelikle “bastırmak” ifadesinin doğru olmadığını, sorunları bastırmak veya görmezden gelmek yerine çözüm odaklı yaklaşımlar benimsemenin daha doğru olacağını belirtmeliyiz.
Size verebileceğimiz bazı tavsiyeler ise şu şekilde:
1. Duygusal Açlık Anında Rahatsız Edici Duygularınıza Kulak Verin
Duygusal açlıktan kurtulmak için sizi rahatsız eden duyguları fark edebilmeniz önemli. Kendinizi kötü hissettiğinizde abur cubur yemek daha cazip ve kolay olsa da kendinize “Şu anda neyden kaçıyorum? Hangi duyguları hissetmemeye çalışıyorum?” sorularını sormanız, öz şefkat göstermenize ve kendinizi anlamanıza yardımcı olur. Böylece farkındalık kazanarak duygusal açlığın önüne geçmeye başlayabilirsiniz.
2. Duygusal Açlık Meditasyonu Yapmayı Deneyin
“Duygusal açlık nasıl geçer?” veya “Duygusal açlık nasıl giderilir?” sorularınızın yanıtı meditasyon yapmakta saklı olabilir. Zor bir gün geçirdiyseniz eve döndüğünüzde güvenli yer meditasyonu veya mindfulness meditasyonları yapmayı deneyebilirsiniz. Meditasyon sırasında veya sonrasında derin nefes egzersizleri uygulayarak zorlayıcı duygularınızın etkisini azaltabilirsiniz.
3. Sorunlarınızla Yüzleşmeye Çalışın
Hayatınızdaki bazı sorunlar duygusal açlığınızı tetikliyor olabilir. Böyle bir durum söz konusuysa yeme davranışıyla anlık bir rahatlama sağlamak yerine davranışınızın altında yatan problemle yüzleşmeniz ve onu ortadan kaldırmaya çalışmanız, duygusal açlığınızın geçmesini sağlayabilir.
4. Profesyonel Destek Alın
Bazen duygularınızın ve yaşadığınız deneyimlerin yoğunluğu çok fazla olabilir ve tek başınıza onlarla mücadele etmek çok zor bir hâle gelebilir. Böyle durumlarda bir terapistten ve beslenme uzmanından destek almak kendinizi çok daha iyi hissetmenize ve duygusal açlıkla başa çıkma davranışları geliştirmenize yardımcı olabilir.
5. Sağlıklı Atıştırmalıklar Yiyin
Duygusal açlığı birdenbire ortadan kaldırmak mümkün olmayabilir. Duygusal açlığınız üzerinde çalışırken yeme atakları geldiğinde sağlıklı atıştırmalıklar yiyebilir, böylece olası suçluluk ve utanç hislerini hafifletebilirsiniz. Örneğin, kocaman bir dilim kek yemek yerine birkaç parça bitter çikolata yemeyi deneyebilirsiniz.
Zaman zaman kendinizi yalnız hissetseniz de duygusal açlıkla mücadele eden tek kişi olduğunuzu düşünmeyin. Dolayısıyla bu zorlayıcı süreçte kendinizi suçlamamaya, kendinize şefkatle ve nezaketle davranmaya özen göstermelisiniz. Unutmayın, siz değerli ve biriciksiniz.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.