Ebegümecigiller familyasından gelen hibiskus , Afrika’ya özgü iki ya da çok yıllık otsu bir bitkidir ancak bugün birçok tropik bölgede yetişir. Latince ismi Hibiscus sabdariffa L. olan bu bitkinin zarif kırmızı, yaz ve sonbahar aylarında açan çiçekleri vardır. Ebegümecigillerden geldiği için ebegümeci ile karıştırılan bu bitkinin farklı bir bitki olduğunu belirtmekte fayda var.
İçerisinde bol miktarda C vitamini, betakaroten, demir ve kalsiyum bulunan hibiskusun yüksek tansiyonu ve kolesterolü düşürebildiği, bu nedenle kalp sağlığı için de faydalı olduğu iddia edilir. Ayrıca antioksidan özellikleri olduğu ve bağışıklık sistemini güçlendireceği iddia edilir.
Peki hibiskus faydaları iddia edildiği gibi etkili mi? Biz bu makalemizde hibiskusun bilimsel araştırmalara göre olası faydaları ve zararları hakkında size güvenilir bilgiler vermeye çalışacağız.
Hibiskus Çayının Faydaları hakkındaki yazımızı da okumak için tıklayın
Hibiskus Nasıl Kullanılır?
Hibiskusun kokulu çiçekleri parfümlerde kullanılır.
Hibiskusun etli kırmızı çiçekleri, reçel, soğuk ve ılık çay ve içeceklerin hazırlanmasında kullanılır. Ayrıca hibiskusun sağlık uygulamalarında da kullanımı yaygındır.
Hibiskus Faydaları
Hibiskus geleneksel olarak safra kesesi rahatsızlıkları, yüksek tansiyon, öksürük, cilt rahatsızlıkları ve kanser gibi rahatsızlıklar için kullanılır. Bunlara ek olarak bu bitki Hindistan’ın geleneksel tıp uygulamaları olan Ayurveda‘da sık kullanılır. Hibiskusun Ayurveda’ya göre faydaları şunlardır:
- Enflamasyonu ortadan kaldırmak için antienflamatuvar olarak
- Adeti başlatmak
- Kanamayı durdurmak
- Tansiyonu düşürmek
- Safrayı arttırmak
- Terletmek
- Öksürük ve öksürüğe neden olan solunum yolları hastalıkları
- İdrara çıkışı arttırmak
- İshal
- Saçları güçlendirmek
- Diyabet
- Ağız yaraları
Hibiskus Bitkisinin Bilimsel Araştırmalara Dayanan Faydaları
Yüksek tansiyon
Hibuskus faydaları yüksek tansiyonda etkilidir. Bazı araştırmalar bu çayın yüksek tansiyonu düşürebileceğini ortaya koymaktadır. 2015 yılında yayınlanan ve yüksek tansiyon üzerine yapılan araştırmaların değerlendirildiği bir çalışmada hibiskus çayının sistolik kan basıncını 7.5 mmH, diastolik kan basıncını ise 3.53 mmHg oranında düşürdüğü belirtilmiştir.
Hatta bazı araştırmalar hibiskusun, tansiyon ilaçları kadar etkili olabileceğini dahi göstermektedir. Ayrıca araştırmalar hibiskus çayının, şeker hastalığı gibi metabolik rahatsızlıkları olan insanlarda kolesterol ve trigiliserit gibi kan yağlarını azaltabileceğini göstermektedir.
Hibiskusun tansiyon düşürücü etkilerinin içerisinde bulunan antosiyaninlerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Antosiyaninler hem kolesterol düşürebilen hem de yüksek tansiyon üzerinde etkili fitokimyasallardır.
Diyabet
Hibiskus çayı, tip 2 diyabet hastalarında kan şekeri kontrolüne yardımcı olabilir. Yapılan bir araştırmada hibiskus eskteresinin sıçanlarda kan şekerini yüzde 12 oranında azalttığı gösterilmiştir. Bu araştırmada diyabet hastası olmayan sıçanlarda ise kan şekeri seviyelerinde bir değişiklik görülmemiştir.
Ayrıca diyabet hastalarında, kan lipit (kan yağları) seviyeleri üzerinde de etkilidir. Diyabet hastalarında kötü kolesterol yüksek iyi kolesterol ise düşük olabilir. Kolesterol değerleri kalp ve damar hastalıkları riskini arttırdığı için bu durum tehlikelidir ve diyabet hastaları kalp damar hastalıkları açısından risk grubundadırlar.
Journal of Alternative and Complementary Medicine dergisinde 2009 yılında yayınlanan bir araştırmada, diyabet hastası 60 kişi 30 gün boyunca günde iki kez hibiskus çayı içmişlerdir. Araştırma neticesinde bu çayı içenlerde, kontrol grubuna göre, iyi kolesterol de denilen HDL kolesterol değerlerinde artış, kötü kolesterol de denilen LDL kolesterol değerlerinde ise düşüş görülmüştür. Hibiskus faydaları diyabet üzerinde bu şekildedir.
Antibakteriyel
Hibiskus protein ve C vitamini açısından zengindir ve içeriğinde malvin ve malvidin vardır. Bu maddeler diş plaklarını önleyici ve ağızdaki bakterilere karşı prooksidan özellik taşır. Ayrıca bu bitkinin gargarası faranjit ve kronikleşmiş bademcik iltihabına da iyi gelir.
Hibiskus bitkisinden gargara olarak faydalanmak istiyorsanız hibiskus çayına benzer bir karışım hazırlamanız gerekir:
- 1 bardak suyu kaynatın
- Kaynadıktan sonra altını kısın ve içerisine 1 tatlı kaşığı hibiskus otu atın
- 7-8 dakika kısık ateşte kaynatmaya devam edin
- 8. dakikadan sonra altını kapatın ve süzün
- Ilındıktan sonra bu suyla gargara yapabilirsiniz
- Bu suyu 1 gün boyunca kullanabilirsiniz ancak 24 saat geçtikten sonra taze hazırlamanız tavsiye edilir.
Diğer
Hibiskusun içerisinde bulunan antioksidanların karaciğeri koruduğu ve karaciğer sağlığı için faydalı olduğu iddia edilir ancak bu özelliği ile ilgili olarak fazla bilimsel araştırma yoktur.
Bazı araştırmalar hibiskus çayının idrar yolu enfeksiyonuna karşı koruyabileceğini göstermektedir. Bu araştırmalarda kateter takan ve hibiskus çayı içen kişilerin idrar yolu enfeksiyonuna yakalanma riskinin % 36 kadar azaldığı görülmüştür.
Hibiskus Çayı Zayıflatır Mı?
İnternette hibiskus çayı zayıflatır mı? bu soruyu sorduğunuzda karşınıza çıkan cevaplar evet hibiskus çayı zayıflatır olacaktır. Peki bu bilginin gerçeklik payından ne kadar emin olabilirsiniz? Bu konuda bilimsel araştırmaların bize sunduğu bulgular nelerdir?
Örneğin, hibiskusun obez fareler üzerindeki etkisinin araştırıldığı bir çalışma bu açından umut vericidir. Farelere 33.64 mg antosiyanin içeren 120 mg kadar hibiskus ekstresi verilmiştir. Belirtmekte fayda var ki farelerin kilosu başına 120 mg verilmiştir; yani fareler 10 kg ise 1200 mg ekstre kullanılmıştır. 60 gün süren çalışma neticesinde farelerin vücut ağırlığında ciddi anlamda azalma görülmüştür.
İnsanlar üzerinde yapılan başka bir araştırmada ise hibiskusun bu konuda gene olumlu etkileri kaydedilmiştir. 36 fazla kilolu kişi 12 hafta boyunca hibiskus ekstresi veya plasebo tüketmişlerdir. Araştırma sonunda, ekstre kullananların plasebo alanlara göre, vücut ağırlığı, vücut yağ oranı, vücut kitle indeksi ve bel kalça oranında ciddi anlamda düzelmeler görülmüştür.
Bu araştırmalara dayanarak hibiskusun hem hayvanlar hem de insanlar için kilo vermeye katkıda bulunduğunu söyleyebiliriz. Bununla beraber bu konu ile ilgili olarak daha kesin bulgular elde edilmesi için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini de belirtmeliyiz. Hibiskus faydaları bu şekilde insanlar üzerinde gözlemlenmiştir ve bu yazımızda da tüm yararlarını sizlerle paylaştık.