Avrupa ve Asya’ya özgü olan kedi otu genellikle uykuya geçişi kolaylaştırmak ve iyi uyumayı sağlamak için geleneksel olarak kullanılan bir ottur. Latince adı Valeriana officinalis olan bu bitkinin kullanımı Yunan ve Roma İmparatorluklarına kadar dayanmaktadır. Öyle ki Hipokrat tarafından bu bitki baş ağrısı, sinirlilik ve çarpıntı gibi sorunlar için kullanılmıştır.
Kedi otu, bugün sakinleştiricilere ve insomnia tedavisinde kullanılan uyku haplarına da eklenen bir maddedir. Kedi otunun ilaç yapımında kullanılan ve sakinleştirici etkileri olan kısmı köküdür. Bu nedenle bu bitkinin faydalarından bahsedilirken kedi otu kökü olarak da isimlendirilir. Kedi otunun içerisindeki bazı bileşenlerin hayvanlar üzerinde sakinleştirici etkileri olduğu gösterilse de etki mekanizması tam olarak anlaşılamamıştır. Kedi otu faydaları ise aşağıdaki şekildedir.
Kedi Otunun Faydaları
Kedi otunun faydaları sinir sistemi üzerinde yoğunlaşmıştır. Uykusuzluk ve anksiyete üzerinde faydaları olabilir. Buna ek olarak mekanizması tam bilinmese de menopoz ve regl belirtileri için de olumlu etkiler sergilediği görülmüştür.
İnsomnia
İnsomnia kedi otu faydaları arasında en çok öne çıkan kullanım alanıdır. Bu ot yatıştırıcı ve sakinleştirici etkisiyle uykuya geçişi kolaylaştırmak için kullanılır. Bununla beraber bu konudaki etkilerini gösteren çalışmaların sonuçları biraz tutarsızdır. Kedi otunun uykusuzluk üzerindeki etkilerini araştıran birçok çalışmanın incelendiği bir analizde, bu otun papatya gibi diğer sakinleştirici otlarla beraber alındığında bir etkisi olmadığı görülmüştür. Ancak bazı çalışmalarda kedi otunun uykuya geçişi 15 ila 20 dakika kadar kısalttığı gösterilmiştir. Kedi otunun bu etkisinden yararlanmak için yatmadan 2 saat önce 400 ila 900 mg kadar kedi otu takviyesi almanız gerekir. Ayrıca etkilerinin tam olarak ortaya çıkması için en az birkaç hafta bu şekilde kullanımına devam edilmelidir.
Anksiyete
Kedi otunun sakinleştirici özellik göstererek anksiyete üzerinde faydalı olacağı iddia edilir. Esasen bu etkisini destekleyen bazı araştırmalar olmakla beraber bu araştırmalar sınırlıdır ve anksiyete üzerinde etkili olmadığını gösteren çalışmalar da vardır.
Esasen kedi otunun içerisinde bulunan valerenik asit tıpkı anksiyete ilaçları gibi GABA iletimini arttırır. Ancak bunu yaparken aşırı sakinleştirici etki göstermez. GABA iletimini arttırmasından ötürü anksiyeteye karşı etkili olması mümkündür. Ancak anksiyete üzerindeki etkileri ile ilgili çalışmalar tutarsız sonuçlar ortaya koyduğu için kedi otunun farklı anksiyete türlerinde veya anksiyete düzeyine göre farklı etkiler gösterdiği söylenebilir.
Menopoz Belirtileri
Bazı araştırmalar kedi otunun menopoz semptomlarının iyileştirilmesinde etkili olabileceğini gösteriyor. Örneğin 2013 yılında yapılan bir araştırmada günde 3 defa 225 mg kedi otu takviyesi alan kadınlarda sıcak basmalarında plaseboya göre azalma görülmüştür. Kedi otu kullanımı abartılmamalıdır.
Depresyon
Bazı araştırmalar sarı kantaron ile beraber kedi otu kullanıldığı takdirde depresyon belirtilerinde iyileşme olduğunu göstermektedir. Araştırmalar 1000 mg dozunda tedavinin 500 mg dozunda tedaviye göre de daha hızlı bir şekilde etki gösterdiğini ortaya koymaktadır. Eğer ağır bir depresyon geçirmiyorsanız ve sağaltım sürecinde sizi destekleyecek bir takviyeye ihtiyaç duyuyor iseniz kedi otundan faydalanabilirsiniz. Kedi otu depresyona faydaları bu şekildedir.
Regl Sorunları
Bazı araştırmalar günde 225 mg kedi otu tüketmenin regl ağrılarını azaltmada etkili olduğunu gösteriyor. Buna ek olarak kedi otunun premenstrual sendromda görülen duygusal ve fiziksel rahatsızlık halinde de azalma sağladığı görülmüştür. Bunun için kedi otuna adet döngüsünün 21. gününde başlamak ve 1 hafta boyunca almaya devam etmek gerekiyor.
Kedi Otunun Zararları Ve Yan Etkileri
Kedi otu zararları bölümümüz kısa olacaktır. Genellikle güvenlidir ve ciddi zararları veya yan etkileri yoktur. Ancak baş ağrısı, baş dönmesi ve mide hassasiyeti gibi hafif yan etkileri olabilir. Bazı durumlarda uykuya geçişi kolaylaştırmak bir tarafa uykusuzluğa neden olma riski de vardır. Ayrıca karaciğer hastalığı olanların bu otu kullanması tavsiye edilmez.
Ayrıca kedi otunun hamilelik ve emzirme döneminde kullanılması da tavsiye edilmez. 3 yaşından daha küçük çocuklar üzerindeki etkisi ise kesin olarak bilinmemektedir. Kedi otu yan etkileri görülebileceği unutulmamalıdır.
Ayrıca bu ot sizi sakinleştirip hafif uykulu yapabileceği için kedi otu içtikten veya tükettikten sonra araba veya iş makinesi kullanılmamalıdır. Can güvenliğiniz için bu konuda özellikle dikkatli olmalısınız.
Kedi otu kökü, sinir sistemini yavaşlattığı için sakinleştirici ve uykuya geçişi kolaylaştırıcı etki gösterir. Bu etkisi nedeniyle anestezi gibi ameliyatta kullanılan ve sinir sistemini yavaşlatan maddelerle beraber alınması risklidir. Be nedenle ameliyattan en az iki hafta önce kedi otu kullanmayı bırakmalısınız. Eğer ameliyata birkaç gün kalana kadar kedi otu kullandıysanız bu konuda mutlaka doktorunuzu bilgilendirmelisiniz. Aksi takdirde ameliyat ile ilgili komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Kedi otu zararları ve yan etkileri bu şekildedir.