Multipl skleroz (MS), merkezi sinir sistemini etkileyen, beyinde ve omurilikteki sinir telleri etrafındaki koruyucu kılıfın (miyelin) bozulması ve sertleşmesi nedeniyle ortaya çıkan kronik ve ciddi hasar verici bir otoimmün bozukluktur. Sinirleri saran kılıfı oluşturan miyelin proteinlerine karşı vücudun bağışıklık sisteminin hatalı reaksiyonu nedeniyle oluşur. Bu tepki, sinirler boyunca mesajların iletilmesini engelleyebilir ve hareket işlev bozukluğuna, bilişsel gerilemeye neden olabilir. Duyu kaybı, yorgunluk, bilişsel işlev bozukluğu, karıncalanma, uyuşma, duyu eksikliği, denge bozukluğu, çift görme, görme azlığı, konuşma bozukluğu, titreme, kol ve bacaklarda sertlik, güçsüzlük, idrar kaçırma veya yapamama, erkeklerde cinsel güç azlığı ve depresyon Multipl Skleroz’un belirtileri arasında yer alır. MS tedavisi için mevcut seçenekler genelde sınırlı kalmakta, sıklıkla yan etkilere neden olmakta ve kesin bir çözüm sağlamamaktadır.
Kök hücre tedavisi son zamanlarda Multipl Skleroz tedavisinde umut verici bir seçenek olarak ortaya çıkmıştır. Kök hücrelerin immünomodülatör ve antiinflamatuar özellikleri, MS tedavisinde yeni bir yaklaşım olarak ortaya çıkmasını sağlamaktadır. MS hastalığında kök hücre tedavisi, sinir kılıfındaki miyelin onarımını teşvik edebilir, bağışıklık sisteminin yanlış tepkilerini (immünomodülatör) kontrol edebilir ve sinir hücrelerini zararlı etkilerden koruyabilir. Bilimsel çalışmalar, MS hastalığında kök hücre tedavisinin sinir hücreleri çevresindeki miyelin kılıfı onardığını, yeni miyelin oluşumunu teşvik ettiğini, mevcut sinir hücrelerini koruduğunu, bağışıklık sisteminin yanlış tepkilerini düzelttiğini, yeni kan damarlarının oluşumunu başlattığını ve sinir hücrelerindeki enflamasyon yanıtını azalttığını göstermektedir. Bu özellikleri ile MS Hastalığında kök hücre tedavisi nöronları hasardan koruduğu, sinir hücrelerindeki enflamasyonu değiştirerek MS hastalığına iyileşme sağladığı iddia ediliyor. Bilimsel çalışmaların sonuçlarına göre, MS hastalığında kök hücre tedavisi görenlerin %70’inde tedaviden 5 yıl sonra MS semptomlarında bir nüksetme veya MS’in neden olduğu yeni sinir plak lezyonları görülmediği öne sürülmektedir.
Eksozom tedavisi, kök hücre tedavilerine alternatif olarak son zamanlarda ortaya çıkmaya başlamıştır. Kök hücreler, mesaj taşıyıcı küçük veziküllerden oluşan eksozomları salgılar. Hücreler arasında mesaj iletimi ve genetik materyal transferi gibi kritik görevleri yerine getirirler. Eksozomlar gittikleri dokularda iyileştirme, yenileşme, gençleşme ve onarım mesajlarını taşırlar ve ayrıca dokunun davranışını etkiler. Kök hücreler tarafından salınan eksozomlar, gittikleri dokulardaki hücrelerin iyileşmesine, yenilenmesine, gençleşmesine, yenilenmesine ve tedavi süreçlerinin başlamasına ve düzenlenmesine yardımcı olur. Eksozomların, genç ve sağlıklı kök hücrelerden salgılanarak gittiği dokulardaki yaşlı ve yıpranmış hücreleri yenileştirip gençleştirdiği gözlemlenmiştir. Kök hücrelerden salınan eksozomlar kök hücrelerle karşılaştırıldığında birçok avantaja sahiptir. Eksozomların beyni çevreleyen kan-beyin bariyerini (BBB) geçerek direkt olarak beyindeki sinir hücrelerine etkisi vardır. Bu, belki de en önemli özelliğidir. Bilimsel çalışmalar MS hastalığında eksozom tedavisi uygulanmasının sinir kılıfındaki miyelinizasyonu artırdığını, sinir dokusunu koruduğunu, hatalı bağışıklık sistemi reaksiyonunu düzelttiğini ve sinir hücrelerindeki enflamasyon yanıtını azalttığını göstermektedir.
Kök Hücre ve Exosome Tedavisi, MS hastalığında sinirleri koruyup, onararak hastalığın nüksetmesini ya da yeni atakların ortaya çıkmasını engelleyebilmektedir. Bu tedavi, sinirleri çevreleyen kılıfta yeni miyelin oluşumunu teşvik eder ve bağışıklık sisteminin sinir hücrelerine karşı yanlış tepkilerini düzeltir. Sonuç olarak, hastaların şikayetlerini azaltabilir ve yaşam kalitelerini artırabilirler. Multipl Skleroz’da kullanılan transkraniyal manyetik stimülasyon (TMS) tedavisinin sinir hücrelerinin işlevlerini veya bağlantılarını yeniden düzenleyip, geliştirmesini artırdığı ve beyinde nöral kök hücreleri uyararak, çoğalmaya teşvik ettiği bilimsel çalışmalarda gösterilmiştir. MS hastalığında TMS tedavisi el ve kollardaki spastisiteleri (kas kasılmalarını) giderdiği bilinmektedir. MS hastalığının tedavisinde kök hücre ve exosome tedavisi ile birlikte beyin motor nöronlarına uygulanan TMS tedavisinin sinerjik etkisi olduğu iddia edilmektedir.