Sanal Kolonoskopi Nedir ve Nasıl Yapılır?

Sanal kolonoskopi nedir sorusuna cevap verecek olursak, ülseratif kolit gibi kalın bağırsak hastalıklarını ve kalın bağırsak kanserini teşhis edebilmek için başvurulan bir tetkik prosedürüdür. Bilgisayarlı tomografik kolonografi olarak da bilinen bu tetkik sayesinde standard kolonoskopide yaşadığınız stres ve fiziksel rahatsızlığı yaşamadan birçok bağırsak hastalığını görüntüleyebilirsiniz. Bununla beraber bu yöntemin faydaları kadar dezavantajları ve riskleri de vardır.

Geleneksel bir kolonoskopi prosedüründe doktorunuz rektumdan, ucunda kamera olan ince bir boruyu sokar ve ince bağırsağa kadar kalın bağırsağın tümünü inceleyebilir. Sanal kolonoskopi esnasında ise bilgisayarlı tomografi sayesinde karnınızda bulunan organların yüzlerce kesit görüntüsü elde edilir. Daha sonra bu görüntüler birleştirilir ve kolon ve rektumun içi ayrıntılı bir şekilde görülebilir. Sanal kolonoskopi nasıl yapılır öncesinde hazırlık aşamasına değinelim.

Sanal Kolonoskopi Öncesi

Sanal kolonoskopi öncesi doktorunuz veya sağlık görevlileri sizi bu konuda detaylı olarak bilgilendirir ve hazırlık süreci ile ilgili tam bilgi verir. Doktorunuzun talimatlarına uyarak işleme hazırlanmak hem işlemin başarısı hem de prosedürden kaynaklı komplikasyonların önlenmesi açısından sonra derece önemlidir.

• Sanal kolonoskopiden önce bağırsak temizliği yapılmalıdır. Kolonunuzda kalıntı olması işlem esnasında görüntülerin net olmamasına neden olur. Bu nedenle bağırsak temizliğinin tam olarak yapılabilmesi işlem öncesi hazırlığın temelini teşkil eder.
• Bunun için muayeneden önce sanal kolonoskopi diyeti yapmanız gerekebilir. Muayene günü yemek yememeniz istenir. Sadece renksiz sıvılar tüketebilirsiniz. İşlemden önceki gece 12’den sonra hiçbir şey yeyip içmemelisiniz.
• İşlemden birkaç gün önce doktorunuz müshil ilaçları ile kolon temizliği yapmanızı isteyecektir. Bunun için hangi ilaçların kullanılacağı doktorunuzun tercihidir. Bu süre zarfında da doktorunuzun önerdiği diyeti yapmanız gerekir. Bu diyetin içerisinde tanesiz çorbalar ve su bulunur. Ayrıca yağsız ayran vb. içecekler de içebilirsiniz. Bununla beraber nasıl bir diyet uygulayacağınızı doktorunuz tam olarak belirtecektir.
• İşlemden önce doktorunuza düzenli olarak herhangi bir ilaç kullanıp kullanmadığınız konusunda bilgi vermelisiniz. Bazı ilaçların işlemden en az bir hafta önce bırakılması gerekebilir; bu nedenle işlemden bir hafta önce ilaçlarınız konusunda doktorunuzla konuşmuş olmalısınız.

Sanal kolonoskopi nasıl yapılır sorusuna hazırlık aşamasını da anlattığımıza göre değinebilirim.

Sanal Kolonoskopi Nasıl Yapılır?

Sanal kolonoskopi nasıl yapılır? Cevabı olarak; uzman sizi bilgisayarlı tomografi masasına alır ve buraya sırt üstü bir şekilde uzanmanız sağlanır. Bu işlem esnasında pozisyonunuzun bozulmaması ve hareket etmemeniz için kayış ve yastıklardan da faydalanılabilir.

Kolona yavaşça hava pompalanması için oldukça küçük ve esnek bir tüp makattan birkaç santim geçirilir. Bunun yerine elektronik pompa da kullanılabilir. Bazen tüpün doğru konumda kalmasına yardımcı olmak için tüpün üzerine küçük bir balon konulur. Hava verilmesinin amacı bağırsaktaki kıvrım ve kırışıklıkları ortadan kaldırarak olası poliplerin görünmesini sağlamaktır.

Tüm bu hazırlıktan sonra, masa tarayıcıdan geçer. Tarayıcıdan ikinci kez geçilmesi için hastaların yan tarafa dönüp sırt üstü yatmadan önce 15 saniye nefeslerini tutmaları istenir. Tarama yapıldıktan sonra makatın girişindeki tüp çıkartılır. Sanal kolonoskopi prosedürü 15 dakikada tamamlanır.

Sanal kolonoskopi Yapılış Süreci

Sanal kolonoskopi nasıl yapılır sürecinde, bilgisayarlı tomografik kolonografi, röntgen gibi kullanılır. Röntgen çekmek için kullanılan X ışınları, radyasyon benzeri ışık veya radyo dalgalarıdır. Vücudun farklı kısımları x ışınlarını farklı miktarlarda emer. Böylece doktor röntgen veya bilgisayarlı tomografi görüntüsünde vücudun farklı kısımlarını ayırt edebilir.

Geleneksel bir röntgen çekiminde, vücudun incelenecek olan kısmına az miktarda radyasyon gönderilir. Özel bir elektronik cihaz bu görüntüyü yakalar ve röntgenin oluşmasını sağlar. Röntgende kemikler beyaz; kalp veya karaciğer gibi yumuşak dokular gri; hava ise siyah görünür.

BT taraması ile X ışınları ve elektronik X ışını dedektörü etrafınızda döner. Vücudunuzda emilen radyasyon miktarı ölçülür. Özel bir bilgisayar programı ise bu verileri işleyerek vücudunuzun iki boyutlu görüntülerini oluşturur. Bu görüntüler ise bir monitör vasıtasıyla görüntülenir. Görüntüler bilgisayar yazılımı ile birleştirilir ve sonuçta iç organlarınızın ayrıntılı ve çok boyutlu bir görüntüsü oluşturulmuş olur.

Modern bilgisayarlı tomografi tarayıcıları vücudun büyük kısımlarını birkaç saniye içinde tarayabilecek kadar gelişmiştir. Bilgisayarlı tomografik kolonografi kolonun üç boyutlu bir görüntüsünü elde eder. Radyolog bu görüntüyü hastalık bulgusu açısından yorumlar.Kolonun iç kısmına ek olarak karnın ve pelvisin diğer bölümlerinin de 2 boyutlu görüntüleri elde edilerek incelenebilir. Sanal kolonoskopi faydaları konusunu da madde madde incelemek gerekirse;

Sanal Kolonoskopinin Faydaları Ve Avantajları

• Sanal kolonoskopi minimal invaziv bir testtir. Polipleri ve bağırsakta bulunan diğer anormallikleri geleneksel kolonoskopideki netlikte gösterebilen bir prosedürdür.
• Bilgisayarlı tomografik kolonografi nedeniyle kolonun delinme riski geleneksel kolonoskopiye göre çok daha düşüktür. Bu işleme giren insanların genellikle polipi yoktur ve sedasyon almaları gereken geleneksel kolonoskopi işlemi onlar için gereksizdir.
• Bu işlem geleneksel kolonoskopi nedeniyle komplikasyon riski olan hastalar için oldukça uygundur.
• Bu kolonoskopi bağırsak daraldığında uygulanması zorlaşan geleneksel kolonoskopi kesildiğinde görüntülenemeyen yerlerin görüntülenmesini sağlayabilir.
• Eğer geleneksel kolonoskopi ile bağırsağın tamamı görüntülenemediyse, sanal kolonoskopi ile bağırsağın kalan bölümü görüntülenebilir.
• Baryumlu röntgenden daha net ve ayrıntılı görüntüler elde edilmesini sağlar.
• Yaşlı, zayıf veya hasta kişiler için geleneksel kolonoskopiden daha kolay uygulanabilen bir işlemdir.
• Geleneksel kolonoskopiye göre maliyeti daha azdır.
• Sanal kolonoskopide diğer organlardaki erken evre kanserler ve abdominal aort anevrizmaları gibi durumlar da dahil olmak üzere bağırsak dışındaki anormallikler tespit edilebilir.
• Sedasyon ağrı kesici kullanılmasını gerektirmeyen bir işlem olduğu için iyileşme süresi yoktur. İşlemden sonra hemen normal hayatınıza dönebilirsiniz.
• Bu işlemden sonra vücutta radyasyon kalmaz.

Sanal kolonoskopi faydaları hakkında bunları söylemek mümkündür.

Sanal Kolonoskopinin Riskleri

Sanal kolonoskopinin faydaları ve zararları olduğu kadar bazı riskleri de bulunur ancak gene de bu riskler geleneksel kolonoskopiye oranla çoğunlukla düşüktür.

Kolonun hava ile şişirilmesi esnasında bağırsağın zarar görme veya delinme riski düşüktür. Bu risk 10.000 hastada birden daha azdır.

Hamile kadınların sanal kolonoskopiye girmesi önerilmez çünkü bu uygulamanın anne karnındaki bebek için bazı riskleri olabilir.

Aşırı miktarda radyasyona maruz kalmak kanser riski içerir. Bununla beraber sanal kolonoskopi nedeniyle maruz kaldığınız radyasyon oranı çok yüksek değildir. Bu oranda iki yıl içerisinde doğal olarak maruz kalacağınız radyasyon oranından da daha düşüktür. Sanal kolonoskopi riskleri için bunları söyleyebiliriz.

Sanal Kolonoskopinin Dezavantajları

Birçok kişi geleneksel kolonoskopi mi yoksa sanal kolonoskopi mi yaptırmalıyım sorusunu sorar ve arada kalır. Sanal kolonoskopinin avantajları ve dezavantajlarını bilerek bu konuda kararınızı verebilirsiniz.

• Çok iri olan bir kişi bilgisayarlı tomografi tarayıcısına sığmayabilir veya masa için ağırlık limitinin üzerinde olabilir. Yani kilonuz bu tetkiki almanıza engel teşkil edebilir.
• Bu işlem teşhis için avantajlıdır ancak işlem esnasında riskli olduğu düşünülen bir polip bulunursa biyopsi alınamaz. Biyopsi için geleneksel kolonoskopi prosedürünün yapılması gerekir.
• Bu işlem esnasında küçük polipler ve dışkı arasındaki farkı ayırt etmek geleneksel kolonoskopideki kadar kolay olmayabilir.
• Bu işlem sigorta kapsamında olmayabileceği için pahalıya mal olabilir.
• Aktif dönemde iken crohn hastalığı, ülseratif kolit, inflamatuar bağırsak hastalığı veya divertiküliti olan hastalar için BT uygun bir yöntem değildir çünkü bağırsağın delinme riski vardır. Bağırsak perforasyonu geçirmiş olan ve işlem günü karın ağrısı olanlar özellikle bu işlemi yaptırmamalıdır.