Latince adı Ruta graveolens olan sedef otu sedefotugiller familyasından yaprak dökmeyen, çok yıllık çalımsı bir bitkidir. Güney Avrupa ve Kuzey Afrika’nın Akdeniz bölgesine özgü olan bu bitki hem şifalı özellikleri için kullanılır hem de mutfakta yeri vardır. Sedef otu antik çağlardan beri bilinmekte ve kullanılmaktadır. Sedef otu faydaları eski dönemlerde bulunmuş ve kullanılmıştır.
Sedef otunun kök alt kısmı odunsudur. Bu ot mavimsi-yeşil renklidir ve nahoş bir koku yayar ve son derece acı, buruk ve mide bulandırıcı bir tada sahiptir. Yeşilimsi sarı çiçekleri Haziran ayından Eylül ayına kadar açar. Çiçekleri olgunlaştığında siyah renkli ve hilal biçiminde olur. Sedef otunun anavatanı doğu akdenizdir ve buralarda kendiliğinden yetişir.
Sedef otunun içerisinde, uçucu yağ, tanen, reçine, pektin ve rutin içerir. Biz bu makalemizde hakkında pek bilgi sahip olunmayan sedef otu bitkisinin faydaları ve zararları hakkında sizleri aydınlatmaya çalışacağız.
Sedef Otu Nasıl Kullanılır?
Bu ot yiyecek ve içeceklerde kullanılır. Ayrıca yağı aroma olarak kullanılır.
İmalatta ise sedef otunun yağı sabunlarda ve kozmetiklerde koku olarak kullanılır.
Sedef Otu Çayı Nasıl Yapılır?
1 fincan suyu kaynatınız ve kaynadıktan sonra altını kapayınız.
1 tatlı kaşığı sedef otunu kaynamış suya atınız.
Karışımı bir köşede 8 ila 10 dakika kadar demleyiniz.
Ilıdıktan sonra içebilirsiniz.
Sedef otu infüzyonu:
- Sedef otunun infüzyonu hazırlamak için kapağı kapanabilen bir kavanoza 1 çorba kaşığı kurutulmuş sedef otunu koyunuz.
- 1 su bardağı su kaynattıktan sonra sedef otlarının üzerine koyunuz ve kavanozun kapağını sıkıca kapatınız.
- İnfüzyonunuzu yarım saat ila 1 saat arasında bekletebilirsiniz.
- Arzu ederseniz ot oranına göre su miktarını da arttırıp daha fazla infüzyon hazırlayabilirsiniz.
Sedef Otu Faydaları
Bu ot, geleneksel olarak, mide sorunları ve ishal, kalp ve dolaşım sorunları, parazitlere karşı, böcek kovucu, antienflamatuvar ve antispazmodik olarak kullanılmıştır.
Akdeniz bölgesinde geleneksel tıp uygulamalarında, akciğer rahatsızlıklarını tedavi etmek ve yaraları iyileştirmek için kullanılmıştır.
Bu ot, Hindistan’ın geleneksel tıp uygulamaları olan Ayurveda’da da sık kullanılır. Ayurveda’ya göre sedef otunun faydaları şunlardır:
- Kas krampları ve regl ağrıları
- Artrit ile ilgili enflamasyon
- Sinirleri rahatlatmak ve desensitize etmek
- Cilt yaşlanması
- Böcekleri kovmak
- Bitleri uzaklaştırmak
Sedef Otu Bitkisinin Bilimsel Araştırmalara Dayanan Faydaları
- Sedef otunun kalp ve dolaşım sorunlarına yönelik geleneksel kullanımını destekleyen bilimsel araştırmalar mevcuttur. Örneğin 2008 yılında sıçanlar üzerinde yapılan bir araştırmada, sedef otunun ekstraktının aritmi rahatsızlığına karşı etkili olduğu gösterilmiştir. Çalışma neticesinde sedef otunun aritmi için bir ilaç olarak kullanılabileceğine karar verilmiştir. Buna bağlı olarak da sedef otunun faydaları kalp üzerinde bilimsel anlamda bu şekilde açıklanmıştır.
- Sedef otunun analjezik (ağrı kesici) etkileri de olabilir. 2015 yılında sıçanlar üzerinde yapılan bir araştırmada, sedef otunun ekstraktlarının ağrı kesici etkisi olduğu desteklenmiştir. Çalışmada sedef otunun bu etkisi hem antienflamatuvar hem de analjezik özelliklerine atfedilmiştir. Sedef otunu kansere karşı kullanmak mümkün olabilir.
- 2012 yılında yapılan bir araştırmada sedef otunun ekstraktlarının kolon, meme ve prostat kanseri hücrelerine olan etkisi incelenmiştir. Çalışma neticesinde sedef otu ekstraktlarının kanser hücrelerinin çoğalmasını engelleyen bileşikler içerdiği görülmüştür. Sedef otunun 60 μg/ml dozunda kullanıldığında tüm kanser hücrelerinin çoğalmasını % 100 durdurduğu tespit edilmiştir. Bununla beraber araştırmalar test tüplerinde yapıldığı için insanlar üzerindeki etkileri tam olarak bilinmemektedir.
- Sedef otu, düz kaslar üzerinde antispazmodik etkiye sahiptir. Bu etkisinin içerisinde bulunan alkaloid arborine, arborinine ve kumarinlere bağlı olduğu düşünülmektedir. Bu sayede sindirim sistemindeki kasların kasılmasını engelleyerek karın ağrılarında faydalı olabilir.
Sedef Otu Zararları
Normal miktarlarda tüketildiğinde sedef otunun zararları yoktur. Fakat büyük miktarlarda tüketildiğinde toksik etkileri olabilir.
Doktorunuza danışmadan sedef otu kullanmanız tavsiye edilmez. Bu ot fazla miktarda alındığında antispazmodik etkileri mide ve bağırsakları rahatsız edebilir.
Bu ot cilde uygulandığında, kızarıklığa ve güneşe hassasiyete neden olabilir. Bu nedenle güneşe çıkmadan evvel bu otun cilde lokal olarak uygulanması tavsiye edilmez.
Hamilelik ve emzirme döneminde kullanılmamalıdır. Sedef otu faydaları ve zararları hakkında en önemli husus, kullanım miktarını iyi ayarlayabilmektir.