Serotonin sendromu insan vücuduna olması gerekenden fazla serotonin girmesi halinde meydana gelir. Serotonin esasen vücudun hemen hemen her yerinde var olan insan sağlığı açısından gerekli bir kimyasaldır. İnsanların fiziksel sağlığından ruh hallerine kadar pek çok fonksiyondan sorumludur. Nitekim depresif rahatsızlıklar için verilen antidepresanlar serotonin seviyesini düzenlemekten sorumludurlar. Aynı şekilde solunum, sindirim veya vücut ısısı sorunları yaşayanlar için verilen ilaçlar serotonin içeriklidir.
Serotonin sendromu, kişiye dışarıdan yüklenen serotonin düzeyinin yüksek dozda olması, yükseltecek ilaçların alınması veya başka tür ilaçlarla etkileşime girmesi sonucu kendini gösterir. Serotonin sendromunun yan etkileri bilinç kaybından, titreme, nöbet geçirme, komaya girmeye kadar ciddi sonuçlar olabilmektedir.
Her insanın bağışıklık sistemi benzer tepkiler vermemektedir. Dolayısıyla biri için hafif etki gösterebilen bir doz serotonin bir diğeri için ağır krizlerin tetikleyicisi olabilir. Nitekim tek bir doz değişikliği dahi serotonin sendromuna sebebiyet verebilir.
Serotonin Sendromunun Nedenleri Nelerdir?
Serotonin sendromunun nedenleri birden fazla kaynağa bağlı olabilmektedir. Serotonin sendromu ilaçların türü, alınan dozu ve birlikte kullanılma ihtimalinde ortaya çıkar. Serotonin seviyesini genellikle andepresanlar, ikiden fazla ilaç kullanımı, yüksek mg’lı ilaçların alınması tehlikeli olabilecek şekilde yükseltir. Serotonin sendromuyla yaygın olarak ilaç ilk kez kullanılmaya başlandığında veya ilaç dozu arttırıldığında karşılaşılır.
Serotonin sendromu, sağlık için kullanılan zaruri ilaçlar haricinde takviye gıda olarak alınan ürünlerden veya uyuşturuculardan kaynaklı şekilde de meydana gelebilmektedir. Kritik yan etkileriyle karşılaşılmadığı sürece genellikle serotonin sendromu, serotonin seviyesini yükselten ilaçların bırakılması veya serotonin normale döndürecek takviyelerin alınması sonrasında düzelebilmektedir.
Serotonin Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Serotonin sendromunun belirtileri vücutta yüksek dozda bulunan serotonin düzeyiyle doğrudan ilişkilidir. Serotonin vücutta üretilmesine rağmen kimyasal yapısı gereği fazlası vücut için zararlıdır. Dolayısıyla yüksek dozda serotonin ishal, titreme, ateş semptomlarıyla başlayıp komaya kadar uzanan tehlikeli bir sürece sebebiyet verebilmektedir. Nitekim zamanında gerekli tedaviyi alamamış kişilerde yüksek dozlu serotonin sebebiyle ölüm kaçınılmaz hale gelmiştir. Buna göre karşılaşıldığında gerekli müdahalenin yapılabilmesi için serotonin sendromunda yaygın olarak görülen semptomlar aşağıdaki gibidir;
- Kişinin ruhsal durumunda tedirginlik
- Serotonin düzeyi yüksek kişide engelleyemediği gerginlik, kaygılı durum
- Başlarda nadiren sonrasında sık sık tekrarlanan bilinç bulanıklığı ve kaybı
- Kişinin göz bebeklerinin normalden büyük olması
- Tansiyon seviyesinin normalden çok düşük veya çok yüksek düzeyde seyretmesi
- Rahatsızlık düzeyinde mide bulantısı, istifra benzeri mide problemler
- İshal
- Normal olmayan vücut ısısında titremeyle birlikte gelen yoğun terleme hali
- Kalp ritminin normal olmayacak düzeyde ritmi
- Yoğun baş ağrısı
- Kaslarda kontrol edilemeyen seyirmeler, uyumsuz ataklar
- Serotonin sendromu kritik düzeye geldiğinde düşürülemeyen yüksek ateş
- Kalp ritminin tehlikeli hale gelmesi
- Bilinçsizlik halinde sıklıkla nöbetler görülemeye başlanır.
Serotonin Sendromu Testi Nasıl Yapılır?
Serotonin sendromunun testi olarak tanımlanmış bir test bulunmaz. Ancak serotonin sendromundan şüphelenilen kişiler için gözlemlenen semptomlar doğrultusunda uygun test ve tahliller yapılır. Sonuçlar ve öngörüler eşleştiğinde serotonin tanısı netleşmiş olur.
Serotonin Sendromu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Serotonin sendromunun tedavisi sendromun görülme şiddetine göre farklılık gösterebilmektedir. Zira hafif mide bulantısı ve baş ağrısıyla gelen hastanın tedavisi için bu ilaçların kesilmesi hastanın normal yaşam kalitesine dönmesini kolaylaştıracaktır. Ancak bilinç kayıpları, nöbetler hatta koma etkileriyle boğuşan bir hasta için tedavi bu kadar kolay olmayacaktır.
Serotonin sendromu tedavisinde yoğun vakalarda yataklı serviste hizmet verilir. Sürekli gözlem altında tutulan hastanın durumuna ve tedaviye karşılık verme düzeyine göre tedavi süreci farklılaşabilir. Hastanın vücut su dengesinin korunması için serum şartken nöbetlerinin hafifleyebilmesi için serotonin düzeyini dengeleyecek ilaçlar verilebilmektedir. Hatta daha ciddi vakalarda ilacı birden kesmek tehlikeli sonuçlar doğurabileceğinden sistemli tedavi programı uygulanır.
Ayrıca Bakınız: Savant Sendromu Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi, Testi