Varis, deri tabakasının hemen altında şişmeye başlayıp büzüşen ve genişleyen bu görüntüler sonucu cilt üzerinde görünümü bozan yapısı bozulan damarlara denir. Varisler çoğunlukla bacak bölgelerinde kendini gösterir. Kılcal, orta ve büyük çaplarda olmak üzere üçe ayrılır. Bu rahatsızlığın günümüzde ameliyatsız yöntemleri de kullanılmaktadır. Varis genellikle mavi, yeşil, kırmızı veya mor renklerde görülmektedir. Damarların içerisinde bulunan kapakçıklar hasar görerek kanın ters yöne akmasına yol açar. Böylelikle varis hastalığı meydana çıkar. Varis tedavisi teknolojinin ilerlemesiyle günümüzde ameliyatsız da tedavi edilmektedir.
Varis Neden Olur?
İnsan vücudunda çeşitli özelliklere sahip ve kilometrelerce uzunlukta damarlar bulunmaktadır. Bacaklarda oluşan varisler kılcal ve toplardamarlar da görülür. Kirli kan temizlenmesi için kalbe gitmek zorundadır. Kalp bacaklardan yukarı bölgede olduğu için damarın içerisinde kanı yukarı pompalama görevi olan kapakçıklar bulunur. Bu kapakçıklar çek valf görevini yaparlar yani yukarı doğru çıkan kanın aşağı akmasına engel olurlar. Hasar gördüklerinde tüm kanı yukarı pompalayamazlar ve kanın bir kısmını kapakçığın arasından kaçırırlar. Geri kaçan kan aşağıda toplandıkça pıhtılaşma söz konuşur. Bu pıhtılaşma zamanla damarların genişlemesine, büzülmesine yani kısacası damarın şekil bozukluğuna neden olur. Bu şekil bozuklukları derinin üzerinden bariz bir şekilde görünür.
Varis riskine yol açan birden çok neden bulunmaktadır. Bunlara örnek olarak genetik durumlar, ilerleyen yaş, cinsiyet, gebelik, fazla kilo, sağlıksız beslenme, hareketsiz sporsuz yaşam gibi konular varis riskini tetikler. Varislerin iyileşmesi için kişilerin yaşam düzenini değiştirmesi gerekebilir ve cerrahi müdahale ile tedavi edilir.
Varis Belirtileri
Kılcal damarlar:
Küçük kan gruplarının geçtiği kan damarlarına kılcal damar denir. Çoğunluğu bacaklarda ve yüzde bulunur. Kılcal damarlar kırmızı renktedirler.
Örümcek Damarlar:
Bir kılcal damar çeşidi olan örümcek damarlar daha küçük boyuttadır. Bu damar tipi vücuttaki en küçük kan damarıdır. Bacaklarda ve yüzde görülen bu damar tipi kırmızı ve mavi renktedir. Şekli örümcek ağı gibi olduğundan örümcek damarlar denilmiştir. Görünüş bakımından rahatsız edecek seviyeye gelmemiş ise tıbbi bir müdahaleye ihtiyaç duyulmaz.
Bacaklarda Meydana Gelen Varis Çeşitleri
Kılcal Varisler
Deri üzerinden herhangi bir şekilde çıkıntı yapmazlar.
Çok ince yapıya sahiptirler.
Kırmızı ve mor renklerde gözlemlenirler.
Çoğunlukla kılcal damar genişlemesi olarak adlandırılırlar.
İnsanlarda çok yaygın şekilde görülürler.
Bölgesel kılcal damarlar pek fazla şikayete sebep olmazlar. Sadece görüntü estetik açıdan hoş olmayan görüntüye sebep olabilirler.
Küçük bir bölgede olabildiği gibi, çok daha geniş bir çapta bulunabilirler.
Yaygın varisler kaşıntı, ağrı ve sızlama gibi acı hislerine neden olabilmektedir.
Doğru uygulanacak tedavi yöntemleri ile kolay bir şekilde tedavi edilebilirler.
Orta Varisler
Cilt üzerinden hafif kabarıklık ile gözlemlenen varis tipidir.
Koyu yeşil ve mor renkte gözlemlenir genelde.
2-3mm çapında gözlemlenir.
Çoğunlukla diz kapaklarının arka bölümünde görülürler.
Büyük Varisler:
Cilt üzerinden net bir şekilde gözlemlenir ve görünümü çok belirgindir.
En net varis tipidir.
Boyutları 3mm’den büyük çaplıdır.
Büyük olmasına rağmen hastalarda herhangi bir şikayet işitilmez.
Bazı kişilerde de tam aksine yoğun şikayetler vücut bulur.
Kimler Risk Altında?
Ailesinde hatta akrabalarında varis bulunan kişiler risk altındadır. Varisler genetik durumlardan dolayı ailede olan bir kişiden çocuğa geçebilir. Her ailesinde varis olan kişi bu hastalıkla karşılaşacak diye bir durum yoktur. Bunun dışında ailesinde hiç varis olmayan kişilerde varis hastalığıyla karşılaşabilirler. Gözlemlere göre damar genişlemesi sorunu olan kişilerin %50’sinin ailesinde de varis hastalığına rastlanmıştır.
İlerleyen yaş, damar içinde bulunan kapakçıkların yorulmasına ve görevlerini tam olarak yerine getirememesine sebep açar.
Kadınlarda erkeklere kıyasla daha yaygın görülmektedir. Ergenlik, gebelik ve menopoz gibi dönemlerde ortaya çıkan hormonel değişiklikler neden olabilirler.
Hamilelikte büyüyen anne karnı, hareketsizlik ve artan kilo damarlara baskı yapmasına neden olur. Gebelik döneminde meydana gelen varisler çoğunlukla doğum sonrasında kendiliğinden kaybolmaktadır.
Fazla kilolar bacaklarda ki damarların aşırı baskı altında kalmasına neden olduğundan varis oluşumunu tetiklemektedir.
Özellikle mesleki durumlardan veya çeşitli sebeplerden dolayı uzun süre hareketsiz bir şekilde ayakta durmanız ya da oturmanız gerekiyorsa siz de varis hastası adayı olabilirsiniz.
Bacaklarda daha önce meydana gelen kan pıhtıları kanın kalbe doğru pompalanma görevini engeller ve varis riskinin artmasına sebep olabilirler.
Varis Belirtileri
(varis çeşidine göre belirtileri de değişiklik göstermektedir.)
Cilt üzerinden belirgin şişkinlik,, büzülme ve kötü görüntü.
Gün içinde artan ağrı hissi.
Bacaklarda titreme, sızlama, yanma.
Varis Oluşumu Nasıl Engellenir?
Farklı sebeplerden dolayı uzun süre hareketsiz bir şekilde ayakta ya da oturarak durulmamalıdır. Zaman aralıklarıyla mutlaka hareket edilmelidir. Bacakların üzerine oturulmamalıdır. Kan dolaşımının rahat olmasına dikkat edecek oturuş pozisyonlarını seçmelisiniz. Bacaklarınızın yukarıda durmasını sağlamak mümkün ise bundan hiçbir koşulda kaçınmayınız. Günlük olarak en az 30 dakika yürümeye özen göstermelisiniz. Evde egzersiz yaparak bacaklarınızdaki kan dolaşımını hızlandırabilirsiniz. Fazla kilolarınızdan kurtulmaya çalışın. Verilen her kiloda kan akışı rahatlayacak ve bacaklarda ki baskıyı azaltacaktır. Dar kıyafetler giymemeye gayret gösterin. Özellikle bel, kasık ve bacakları sıkmayan kıyafet tercih etmeye çalışın. Dar kıyafet seçildiğinde kan dolaşımı yavaşlatır. Çok fazla topuklu ayakkabı giymekten kaçının. Doktorunuz varislerinizin durumuna göre uygun çorap önerir. Bu çorap
bacaklarınıza baskı yapar ve kan birikimini engeller. Ayrıca bacaklarda ki ödemlerin de azalmasına yardımcı olmaktadır.
Varis Tedavisi Nasıl Yapılır?
Varis tipleri, boyutu ve çapına göre değişik yöntemlerle tedavi edilir. Tedavide ki amaç ağrı acı ve sızıları hafifletmek ve kötü görünümün düzeltilmesidir. Eğer çok fazla rahatsızlık vermiyorsa ve görünümleri çok az ise, doktorunuz yaşam kalitenizde değişiklikler yapmanızı önerebilir. Fakat aşırı şikayet, kan pıhtısı ve görünüm bozukluğu söz konusuysa tedavi önerecektir. Özellikle kadınlar ağrı, sızlama ya da acı şikayetleri ile söz konusu değilse bile kötü görünümden açısından varislerinin tıbbi olarak tedavisini ister. Varisler tedavi edildiğinde, yaşam tarzı değişmez ise yeni varisler olabilir. Cerrahi yöntemlerle varis tedavisinde ki amaç varisli damarın tedavi edilmesidir. Damarların yok edilmesi ya da kapatılması herhangi bir soruna neden olmaz.
Skleroterapi
Varisli damarların tedavi edilmesi için damarın içine ince uçlu bir iğne aracılığıyla ilaç enjekte edilir. Bu madde damarın tedavi olmasını sağlar ve varisler yok olur. Çoğunlukla kılcal ve orta varislerin tedavisinde tercih edilir.
Mikro Skleroterapi
Çok küçük varisler için tercih edilir. Az miktarda ki ilaç, çok ince uçlu bir iğne kullanılarak damara enjekte edilir. Damar bu şekilde tedavi görür ve sorun ortadan kalkar.
Köpük
Skleroterapi ile aynı tedavi yöntemidir. Saf halde enjekte edilen ilaç bu yöntemde hava ile reaksiyona sokulur. İlaç hava ile reaksiyona girdiğinde köpüğe benzer hal aldığından dolayı köpük yöntemi denilir. Varislerin tedavisinde oldukça etkilidir. Yaygın olarak kullanılan bir tedavi yöntemidir.
Lazer
Bu işlem lazerin ısı enerjisi ile varisleri tedavi etmeye dayanır. Lazer ışığı ile kılcal varisler kolay bir şekilde yok edilir. Varisler tamamen cilt yüzeyinden kaybolur.
Kaynak: mayoclinic / womenshealth
Ben iğne köpük lazer tedavisi oldum hiç-bir işe yaramadı, bacaklarım şuan berbat vaziyette.