Yasemin Faydaları ve Zararları

Zeytingiller familyasından ve Latince adı Jasminum olan yasemin, en fazla 4 metreye kadar uzayabilen bir bitkidir. Yaseminin türlerinin bazıları kışın yapraklarını dökerken bazı türleri dökmez.

Bu bitki genelde etrafındaki yapılara sarmaşık gibi dolanan odunsu bir bitkidir. Koyu yeşil yaprakları mızrak şeklinde olan yaseminin 2,5 cm boyunda ve beyaz veya sarı renkli çiçekleri bitkinin uç kısmında kümelenmiş şekilde bulunur. 

Meyveleri olgunlaştığında siyaha dönen ve 200 kadar türü olan yaseminin çiçekleri genelde hoş kokuludur. Yaseminin ana vatanı Avrasya’nın tropikal kısımları ile Avusturya ve Okyanusya’dır. Beyaz çiçekleri ve hoş bir kokusu olan tıbbi yasemin ise Türkiye’de yetişir. Türkiye’de erişimi kolay olduğu içinde yasemin faydaları ve zararları önemli bir kitle tarafından takip edilir.

Yaseminin içerisinde potasyum, kalsiyum, demir, ayrıca kateşin, falovonoidler ve tanen gibi polifenoller bulunur.

Yasemin nasıl kullanılır?

Yasemin genel olarak çiçekleri için yetiştirilir ve bahçelerde veya evlerde bulunur.

Yaseminin çiçeği ilaç yapımında kullanılır. Ayrıca hoş kokusundan ötürü damıtılarak parfüm yapımında da kullanılır.

Yasemin çayı nasıl yapılır?

• Öncelikle yaseminin kendine has kokusunu en iyi şekilde hissetmek istiyorsanız taze yasemin kullanınız.
• 1 bardak suyu kaynatınız.
• Kaynayan suyu ocaktan alınız ve içerisine 1 tatlı kaşığı yasemin atınız.
• 2 ila 4 dakika demledikten sonra çayı süzünüz.
• Ilındıktan sonra yasemin çayınızı içebilirsiniz.

Yasemin çayının ne kadar kullanılması gerektiği kişinin yaşı ve sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Bununla beraber bu konuda bilgi almak için bir fitoterapi uzmanına danışabilirsiniz.

Yasemin faydaları

Yasemin faydaları birçok alanda kullanılsa da geleneksel olarak ishal, hepatit ve karaciğer rahatsızlıkları, kanser, karın ağrısına karşı, yaraların hızlı iyileşmesi, sedatif yani sakinleştirici etkileri ve ayrıca afrodizyak etkileri için kullanılmıştır.

Yaseminin çiçeklerinin afrodizyak, antiseptik, antispazmodik ve galaktogog özellikleri olduğu düşünülmektedir.

Yasemin geleneksel olarak cilt bakımı için de kullanılır. Cildi yumuşattığı ve nemlendirerek kırışıklıkları azalttığı düşünülür. 

Yasemin bitkisinin kokusunun sakinleştirici olduğu ve baş ağrıları ve sinirlilik için faydalı olduğu iddia edilir. Bu özelliklerinden faydalanmak için esansiyel yağı koklanır.

Yasemin bitkisi Hindistan’ın geleneksel tıp uygulamaları olan Ayurveda‘da  da sıklıkla tercih edilir. Bu bitkinin Ayurveda’ya göre kullanım alanları ve yasemin faydaları şunlardır:

• Genel olarak vücut sağlığını korumak
• Kabızlığı tedavi etmek
• Stresi ve gerginliği azaltmak
• Kanseri önlemek
• Kilo vermeye yardımcı olmak
• Soğuk algınlığı ve gribi önlemek
• Yüksek kolesterol seviyelerini düşürmek
• Yorgunluğu gidermek
• Mide bulantısı, dizanteri ve ishal gibi sindirim sistemi rahatsızlıklarını tedavi etmek
• Topikal olarak uygulayarak yaraların iyileşmesine yardımcı olmak
• İdrar yollarını enfeksiyonunu tedavi etmek
• Lapasını cinsel bölgelere uygulayarak cinsel isteği arttırmak.

Yaseminin bilimsel araştırmalara dayanan faydaları

• Yasemin çayı genellikle siyah veya yeşil çay ile karıştırılarak satılır. Bu nedenle yasemin çayı tüketirken bu çayların faydalarından da yararlanmış olursunuz. Siyah ve yeşil çay ise kateşinler, flavonoidler ve tanenler açısından zengindir. Araştırmalar bu maddelerin sağlığa birçok faydası olabileceğini desteklemektedir. 
• Yukarıda bahsi geçen içeriğinden ötürü yasemin çayı hücrelerinizi serbest radikallerin zararlarına karşı koruyan antioksidanlardan zengindir. Serbest radikallerin kronik hastalıklara ve hatta kansere neden olabileceğini destekleyen birçok araştırma vardır. Bu nedenle bu maddelerin ortadan kaldırılmasını sağlayan besin maddelerinden zengin bir diyetle beslenmemiz tavsiye edilir.
• Yasemin çayında ayrıca yeşil çayın içerisinde de bulunan kateşin adı verilen polifenoller bulunur. 2017 yılında fareler üzerinde yapılan ve kateşinin kalp sağlığı üzerindeki etkilerini inceleyen bir araştırmada, kateşinin kalp fonksiyonları üzerinde olumlu katkılarda bulunduğu ve enflamasyonu azalttığı görülmüştür. Bu yüzden de kalp hastaları için yasemin faydaları önemli bir konudur.

• Yaseminin çayı inmeye karşı koruyucu olabilir. 2004 yılında Çin’de yapılan bir araştırmada çay tüketimi ve inme arasındaki ilişki incelenmiştir. Yasemin çayının da içlerinde olduğu çay türlerinin inmeye karşı koruyucu olabileceğine karar verilmiştir.
• Yeşil çay ile karıştırılan yasemin çayı kanser hastalığına karşı da kullanılabilir. Hayvanlar ve test tüplerinde yapılan araştırmalarda yeşil çay içeren yasemin çayının kanser hücrelerinin çoğalmasını önlediği ve tümör büyümesini durdurduğu görülmüştür. 

• Yasemin kafein içeriğinden ötürü zihinsel uyanıklık da sağlayabilir ancak bu özelliğini destekleyecek yeterli bilimsel araştırma yoktur.
• Yeşil çay ile karıştırılan yasemin çayı artrit benzeri eklem ağrıları için faydalı olabilir. Bunun nedeni ağrıya neden olan enflamasyonu azaltabilmesidir. Yeşil çay bu özelliğini epigallokateşin gallat (ECGG) içeriğine borçludur.
• Yasemin çayının otonom sinir sistemi üzerindeki etkilerinin araştırıldığı bir çalışmada, ruh hali üzerinde yatıştırıcı etkilere sahip olduğu ortaya konmuştur. Bu etkisinin içerisinde bulunan koku bileşenlerinden biri olan (R)-(-)-linalool ile ilgili olduğu belirtilir.

Yasemin zararları

Bu bitki normal miktarlarda kullanıldığında bir zararı yoktur.

Yaseminin hamilelik ve emzirme döneminde kullanımına dair yeterli bilgi mevcut değildir. Bu nedenle bu dönemlerde yasemin çayından uzak durmanız daha doğru olacaktır. Sonuç olarak yasemin zararları bu şekilde kendini gösterir.