Şizofreni genel olarak duygu, düşünce ve davranışlarda anormallikler olmasıdır. Çocukluk şizofrenisi nedir öncesinde nadir görülür fakat hem aile için hem de çocuk için oldukça rahatsız edici olabilir gerçeğini de söylememiz gereklidir.
Bilişsel, duygusal ve davranışsal düzeyde etkileri olan şizofreni çocuğun hayatında büyük değişikliklere neden olabilir. Çocukluk şizofrenisi esasen yetişkinlerin yaşadığı şizofreniden farklı değildir. Fakat çocuk daha gelişimsel aşamalarını tamamlamadan ortaya çıkması nedeniyle çocuğun gelişiminde negatif etkileri olabilir. Çocukluk şizofrenisi nedir? Sorusuna cevap verdiğimize göre belirtisi hakkında bilgileri sizlere aktaralım.
Çocuklarda Şizofreninin Erken Dönem Belirtileri Nelerdir?
Şizofreni tam olarak etkisini göstermeden önce bebeklik çağında haberci olarak nitelendirilebilecek işaretler olabilir. Bu durum çok erken başlangıçlı şizofreni olarak değerlendirilebilir. Bebeklerde şizofreni belirtileri ve işaretler şunlardır:
- Geç konuşma
- Geç yürüme
- Anormal motor davranışlar
Çocuklarda Ve Ergenlerde Şizofreninin Belirtileri Nelerdir?
Çocuk biraz daha büyüdüğünde ve ergenlik döneminde daha belirgin semptomlar bulunur. Çocuklarda şizofreni belirtileri aşağıdaki şekillerde görülebilmektedir:
- Sosyal anlamda içe çekilme; aileden ve arkadaşlardan uzaklaşma
- Okul performansında düşüş
- Motivasyon azlığı
- Uyku sorunları; uyumak zorlanma
- Huysuzluk
- Anksiyete ve korku hissetme
- Depresif ruh hali
- Dezorganize davranış (örneğin özel şeyleri toplum içinde yapma)
- Yaşından daha küçükmüş gibi davranma
- Olmayan şeyleri işitme veya duyma (halüsinasyonlar)
- Birinin kendisine zarar vereceğini düşünme gibi paranoyalar
- Hayal ile gerçeği birbirinden ayırmakta zorlanma
Çocuğunuzu Doktora Götürmeli Misiniz?
Esasen çocukluk şizofrenisi kolaylıkla teşhis edilemez. Bunun nedeni çocukların zaten hayal etmeye yatkın olması ve güçlü hayal güçlerinin olmasıdır. Çocukların hayali arkadaşlarının olması bile çoğu kez normaldir. Yani normal bir çocuk ile şizofrenik bir çocuğu ayırt etmek kolay değildir. Çocukluk şizofrenisi tedavisinde bu husus göz önünde bulundurulmalıdır.
Buna ek olarak çocuklar bir yetişkin gibi semptomlarını ifade edemez veya siz çocuğunuza başkalarının görmediği fakat senin gördüğün bir şeyler var mı sorusunu sorduğunuz zaman da doğru bir cevap alamayabilirsiniz. Bununla beraber aşağıdaki durumlarda doktorunuza danışmalısınız:
- Yaşıtlarına göre gelişim geriliği varsa
- Eskisi gibi sosyalleşmek istemiyorsa
- Çocuğunuz aşırı derecede depresif ise ve anksiyete ve korku duyguları içerisindeyse
- Birkaç gündür uyuyamıyorsa veya yemek yiyemiyorsa
- Kontrolden çıkmış durumdaysa
- Televizyonu ve gerçek hayatı ayırt edemiyorsa
- Sürekli olarak başkalarının duymadığı şeyler duyuyorsa
- Sürekli olarak başkalarının görmediği şeyler görüyorsa
Çocuklarda Şizofreni Nasıl Teşhis Edilir?
Şizofreninin teşhis edilmesi için kullanılacak bir kan testi veya başka fiziksel bir test yoktur. Bununla beraber doktorunuz önce çocuğunuzla ilgili her şeyi öğrenmek isteyecektir. Hem çocukla hem de ailesiyle görüşmeler yapacaktır.
Ayrıca başka psikiyatrik rahatsızlıklar ve otizm de şizofreniye benzer semptomlara neden olabilir. Uyuşturucu kullanımı, uyarıcılar ve başka kafa yapıcı maddeler de psikoza neden olabilir ancak bunlar kısa süreli olur. Bazı tıbbi durumlar, merkezi sinir sistemi enfeksiyonları, otoiümmün bozukluklar ve zehirlenme de benzer semptomlara neden olabilir. Bu nedenle şizofreni teşhisinden önce olası başka nedenler de gözden geçirilmelidir.
Şizofreni tanısı koymak için kişinin en az 6 aydır şu semptomlardan en az ikisini gösteriyor olması gerekir: sanrılar, halüsinasyonlar, katatoni ve dezorganize düşünceler ve davranışlar.
Çocuklarda Şizofreni Nasıl Tedavi Edilir?
Şizofreni ciddi bir akıl hastalığıdır; bu nedenle tedavisi de basit olmayacaktır. Şizofreni tedavisi kişiye özeldir. Çocuğunuzun yaş, genel sağlık durumu ve semptomları değerlendirilerek uygun tedavi hazırlanır. Bununla beraber tedavide semptomlar hafifletilmeye çalışılır.
Şizofreni tedavisi bir ekip halinde yapılmalıdır. Bu ekipte psikiyatrist ve psikolog, psikiyatri hemşiresi, sosyal hizmet görevlisi ve aile üyeleri bulunmalıdır. Şizofreni tedavisinde kullanılan yöntemler ise şunlardır:
Şizofreni İlaçları
Şizofreni tedavisinde iki amaç doğrultusunda iki tür ilaçlar verilir:
Antipsikotikler: Antipsikotikler şizofreninin pozitif semptomlar olarak adlandırılan psikotik belirtilerini kontrol etmek için verilir. Amaç halüsinasyon ve sanrı gibi gerçek dışı deneyimleri azaltmaktır. Bu ilaçlar bu belirtileri sadece baskılar fakat tedavi etmez.
Sakinleştiriciler: Sakinleştirici ilaçlar kişinin depresif mod gibi negatif semptomlarına yöneliktir. Ruh halini iyileştirmenin amaçlandığı bu ilaçlar arasında lityum ve karbamazepin bulunur.
Psikoterapi
Çocukluk şizofrenisi tedavisi de dahil olmak üzere yetişkinlerde görülen bu rahatsızlık içinde psikoterapi önemli bir yere sahiptir. Konuşma terapisi de denilen psikoterapi şizofreni hastaları için oldukça faydalı olabilir. Ebeveynlerin yanında kardeşlerin terapiye katılmaları önemlidir. Böylece rahatsız olan kardeşlerini iyi anlayıp doğru davranışı göstermeyi öğrenebilirler. Konuşma terapisi bireysel terapi ve aile terapisi olmak üzere ikiye ayrılır:
Bireysel terapi: Bireysel terapiye çocuğunuz kendi başına katılır. Psikiyatrist veya psikolog, çocuğunuzun semptomlarından ötürü yaşadığı stres ile baş etmesine yardımcı olmaya çalışır. Çocuğunuz kendi durumuna dair farkındalık kazanabilir. Terapi sayesinde çocuğunuzun semptomları azalabilir ve okul başarısı ve arkadaşlık ilişkileri düzelebilir.
Aile terapisi: Aile terapisine çocuk ile beraber ailesi de katılır. Ailelere destek ve eğitim de verilen bu terapiler ile aile üyelerinin duruma dair farkındalığı artar ve çocuğa karşı doğru davranışları gösterebilirler. Ayrıca sizin de durumun yüküyle ve doğurduğu stresle başa çıkmanız kolaylaşır.
Akademik Ve Sosyal Beceri Eğitimi
Akademik ve sosyal beceri eğitimleri çocuğunuzun şizofreni nedeniyle yaşadığı problemleri çözmesine yardımcı olabilir. Yıkanma gibi gündelik görevlerini ve okulun gerektirdiği sorumlulukları yerine getirmeyen çocuğunuzun bu anlamda destek alması faydalı olabilir. Çocukluk şizofrenisi nedir? Sorusu kadar tedavisi nasıl gerçekleşir sorusu da önemlidir ve bu cevaplardan olan akademik ve sosyal beceri eğitimi ebeveynler tarafından dikkate alınmalıdır. Ayrıca arkadaşlık kurmakta sorun yaşayan çocuğun sosyal beceri açısından eğitilmesi büyük fayda sağlar.
Destek Grupları
Destek gruplarında çocuğunuz kendisiyle aynı sorunlara sahip kişiler olduğunu görür ve yalnız olmadığını hisseder. Ayrıca bu gruplar, sosyal ve iletişim becerileri kazanması açısından da faydalıdır. Çocuğunuz böylece duygusal sorunlarını aşabilir motivasyon kazanabilir.
Hastaneye Yatma
Çocuğunuzun semptomlarının yoğun şekilde alevlendiği ve şiddetlendiği dönemlerde hastaneye yatırılması gerekebilir. Bunun nedeni hem sizin hem de çocuğunuzun güvenliğidir. Çocuğunuz kendini kontrol edemeyecek noktada olduğunda hastane tek seçenek olabilir. Çocukluk şizofrenisi nedir? Belirtileri nelerdir ve tedavisi hakkındaki bilgileri sizlerle paylaştık.