Atopik dermatit yani egzama, cildinizde kuruma, kızarıklık ve kaşıntıya neden olan rahatsız edici iltihaplı bir cilt hastalığıdır. Esasen egzama, bu ve benzeri belirtilere neden olan cilt hastalıklarının ortak adıdır fakat genel olarak atopik dermatit bu isimle anılmaktadır.
Egzamanın tam nedeni bilinmemekle birlikte birçok faktör bir araya geldiğinde oluştuğu düşünülmektedir. Bu faktörler arasında bazı besinler de vardır. Enflamasyona neden olan birçok besin egzama alevlenmelerine neden olabilir. Egzama diyeti konusuna gelmeden önce yenmesi gereken besinleri paylaşalım.
Egzamada Yenmesi Gereken Besinler Nelerdir?
Egzamanın diyet listesinde genel olarak sağlıklı bir diyette yemeniz gereken besinler bulunur. Bu besinler vücuttaki iltihabı azalttığı düşünülen anti-enflamatuvar besinlerdir. Bu besinlerin en önemlileri şunlardır:
Yağlı balıklar: Yağlı balıkların içinde bol miktarda omega 3 yağ asitleri bulunur. Omega-3 yağ asitlerinin anti-enflamatuvar etkilerini destekleyen çalışmalara dayanarak ilk sıraya balıkları koyduk.
Bu tür balıklar arasında somon ve ton balığı bulunur. Omega 3 takviyeleri almak yerine, balık tüketerek bu ihtiyacınızı doğal yollardan karşılamanızı tavsiye ederiz.
Flavonoid içeren besinler: Flovonoidler hem antienflamatuvar özelliklere sahiptir hem de histamin salgısını azaltırlar yani alerjiye karşı etkilidirler. Alerjik reaksiyon esnasında histamin salgılanır ve alerji ile ilgili semptomlar ortaya çıkar. Son dönemde dünyanın genelinde alerjilerin arttığını düşünürsek anti-alerjik gıdaların tüketiminin faydalı olabileceğini söyleyebiliriz.
Flavonoidler açısından zengin gıdalar arasında, brokoli, elma ve çilek gibi renkli sebze ve meyveler bulunur. Diyetinizi renkli sebze ve meyvelerden zenginleştirmeyi deneyebilirsiniz.
Probiyotikler: Probiyotikleri artık neredeyse herkes biliyor. Sürekli sağlık köşelerinde veya televizyonlarda probiyotiklerin bağışıklık sisteminin düzgün çalışması için ne kadar önemli bir yere sahip olduğunu dinliyoruz.
Probiyotik kaynağı besinlere örnek olarak; yoğurt, kefir, lahana turşusu ve kimchi bulunur.
Egzamada Yenmemesi Gereken Besinler Nelerdir?
Yediğiniz yemekler egzamaya neden olur diyemesek de bazı yemeklerin egzama alevlenmelerine neden olacak tetikleyiciler arasında olduğunu söyleyebiliriz.
Egzama semptomlarınızı tetikleyen besin alerjileriniz de olabilir. Çoğu insanda alerjik reaksiyona neden olma ihtimali olan besinler şunlardır:
Egzamayı tetikleyen besinler;
- Yumurta
- Soya
- Buğday
- Fındık fıstık gibi kuruyemişler
- İnek sütü
Ayrıca bazı gıdalar vücutta enflamasyonu tetikleyebilir. Bu gıdalar şunlardır:
- şekerden zengin gıdalar
- trans yağ içeren gıdalar (margarin ve işlenmiş gıdalar)
- işlenmiş her türlü gıda
- katkı maddeleri içeren gıdalar
Egzama için uygulanabilecek özel diyetler var mıdır?
Belirli bir egzama diyeti yoktur fakat deneyebileceğiniz ve egzama ile uyumlu diyetler bulunur.
Eliminasyon Diyeti
Egzama diyeti dendiğinde ilk akla gelen diyetlerdendir. Eliminasyon diyetinde amaç alerjiniz olan besinleri veya besin hassasiyetlerinizi belirlemektir. Eliminasyon diyetine genel olarak alerjik olduğu bilinen besinleri diyetinizden çıkarmakla başlayabilirsiniz.
Alerjik besinleri diyetinizden çıkardıktan sonra, çıkardığınız her bir besini yavaş yavaş ve sırayla diyetinize geri alır ve semptomlarınızı değerlendirirsiniz. Örneğin yumurtayı diyetinize geri koyup 4 ila 6 hafta kadar egzama semptomlarınızı değerlendirebilirsiniz.
Bu şekilde yumurtanın egzama semptomlarınızı alevlendirmediğine karar verirseniz yumurtayı diyetinize geri alırsınız. Daha sonra çıkardığınız başka bir besini diyetinize geri koyar ve semptomlarınızı değerlendirirsiniz. Aynı anda tüm besinleri diyetinize geri koymamaya dikkat edin.
Anti-enflamatuvar diyet
Anti-enflamatuvar diyette vücutta enflamasyona neden olan yiyecekleri belirler ve bunları diyetinizden çıkarırsınız. Buna ek olarak diyetinizi enflamasyona karşı etkili yiyecekler ile zenginleştirirsiniz. Anti-enflamatuvar diyette şunları yiyebilirsiniz:
- meyve ve sebzeler
- soğuk sıkım zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar
- omega-3 açısından zengin balıklar
- işlemden geçmemiş tam tahıllar
Dishidrotik Egzama Diyeti
Dishidrotik egzama, sıklıkla yanlış anlaşılan ve doğru teşhis konulamayan bir egzama türüdür. Bazı dishidrotik egzamalar nikel ve/veya kobalt alerjisinden kaynaklanabilir.
Bu durumda az da olsa içerisinde nikel ve kobalt bulunan gıdaları yemediğiniz bir diyet uygulayabilirsiniz. Ayrıca içerisinde C vitamini olan yiyecekler de nikel ve kobalt emilimini arttırabilir. Egzama diyeti isteyenler bunlara dikkat etmelidir.
İçerisinde nikel ve kobalt bulunan gıdalar şunlardır:
- fasulye
- soya fasulyesi ve soya ürünleri
- mercimek
- bezelye
- fındık
- tohumlar
- kakao
- çikolata
- kabartma tozu
- tam tahıllar
- konserve gıdalar
Egzama birçok farklı faktörün bir araya gelmesiyle oluşabilir. Buna ek olarak birçok faktör egzama için tetikleyici olabilir. Her hasta özeldir ve kendine has bir diyet uygulaması gerekir.
Bahsi geçen temel noktaları göz önüne alarak vücudunuzun hangi gıdaya nasıl bir tepki verdiğini kendiniz belirlemeniz en doğrusu olacaktır. Egzama diyeti yapacakların bu listeleri iyi bir şekilde okumalarını tavsiye ederiz.