Tıpta teknolojinin gelişmesiyle birlikte cerrahi müdahalelerde daha az invaziv yöntemler tercih edilmeye başlanmıştır. Bu yöntemlerin başında laparoskopi gelir. Halk arasında genellikle “kapalı ameliyat” olarak bilinen laparoskopi, klasik açık ameliyatlara kıyasla birçok avantaj sunan modern bir cerrahi tekniktir. Laparoskopik cerrahi sayesinde daha az kesikle daha etkili işlemler yapılabilirken, hastalar da daha hızlı bir iyileşme süreci yaşar.
Laparoskopi Nedir?
Laparoskopi, karın ya da pelvis bölgesindeki iç organları incelemek ve gerekirse bu bölgelere cerrahi müdahalede bulunmak için kullanılan minimal invaziv bir yöntemdir. Bu işlem sırasında, göbek çevresinden yapılan küçük bir kesi yardımıyla karın içerisine laparoskop adı verilen ince, uzun ve ucunda kamera bulunan bir alet yerleştirilir. Laparoskop, iç organları büyüterek bir ekrana yansıtır. Cerrah bu görüntü eşliğinde ameliyatı dışarıdan yönlendirerek gerçekleştirir.
Karın içerisine işlem sırasında genellikle karbondioksit gazı verilerek şişirme yapılır. Bu şişirme sayesinde iç organlar daha net görünür ve cerrahın hareket alanı genişler. Ardından, gerektiğinde ek kesilerle çeşitli cerrahi aletler içeri yerleştirilerek operasyon tamamlanır.
Laparoskopi Hangi Durumlarda Uygulanır?
Laparoskopi hem tanı koymak hem de tedavi amacıyla kullanılabilir. Bazı hastalıkların kesin tanısı ancak laparoskopi ile konulabilirken, birçok rahatsızlıkta da doğrudan cerrahi müdahale imkanı tanır. Laparoskopinin kullanıldığı başlıca alanlar şunlardır:
1. Jinekolojik Hastalıklar
- Yumurtalık kistleri
- Dış gebelik
- Endometriozis
- Miyomlar
- Tüp bağlama operasyonları
- Rahmin alınması (histerektomi)
2. Genel Cerrahi Alanında
- Safra kesesi alınması (laparoskopik kolesistektomi)
- Apandisit
- Fıtık onarımı
- Reflü ameliyatı (Nissen fundoplikasyon)
- Bağırsak rezeksiyonları
- Karaciğer veya pankreas kistleri
3. Ürolojik Cerrahi
- Böbrek kistlerinin tedavisi
- Böbrek alınması (nefrektomi)
4. Tanısal Laparoskopi
- Sebebi belirlenemeyen karın ağrıları
- Kısırlık araştırmaları
- Karın içi kanserlerin evrelemesi
Laparoskopi Nasıl Yapılır?
Laparoskopi genellikle genel anestezi altında yapılır. İşlem sırasındaki temel adımlar şunlardır:
- Anestezi: Hasta uyutulur.
- Kesi Açılması: Göbekten küçük bir kesi yapılır.
- Karın Şişirilmesi: Karbondioksit gazı ile karın boşluğu şişirilir.
- Laparoskop Yerleştirme: Kamera içeren cihaz karın içine yerleştirilir.
- Görüntüleme ve Müdahale: İç organlar monitöre yansıtılır, gerekirse diğer cerrahi aletler ek kesilerle yerleştirilerek müdahale yapılır.
- İşlem Sonu: Gaz boşaltılır, kesiler kapatılır ve pansuman yapılır.
Laparoskopinin Avantajları Nelerdir?
Laparoskopi, açık cerrahiye göre birçok avantaj sunar. Bu avantajlar hem hasta hem de cerrah açısından süreci daha konforlu hale getirir:
- Daha küçük kesiler: Genellikle 0.5-1 cm boyutunda birkaç kesi yeterlidir.
- Daha az ağrı: Ameliyat sonrası daha az ağrı hissedilir.
- Hızlı iyileşme: İyileşme süreci açık ameliyatlara göre daha kısadır.
- Daha kısa hastanede kalış süresi
- Daha az kan kaybı
- Daha düşük enfeksiyon riski
- Estetik avantaj: Ameliyat izleri daha küçük ve kozmetik açıdan daha kabul edilebilirdir.
Laparoskopinin Dezavantajları ve Riskleri
Her cerrahi müdahalede olduğu gibi laparoskopide de bazı riskler mevcuttur. Ancak bu riskler, deneyimli cerrahlar tarafından uygulandığında oldukça düşüktür. Olası riskler şunlardır:
- Anesteziye bağlı komplikasyonlar
- İç organlarda (bağırsak, mesane, damar) istenmeyen yaralanmalar
- Kanama
- Enfeksiyon
- Gaz nedeniyle geçici omuz ve boyun ağrısı
Ayrıca bazı durumlarda laparoskopi sırasında beklenmeyen sorunlarla karşılaşılırsa operasyon açık cerrahiye dönüştürülebilir. Bu ihtimal hastaya işlem öncesinde mutlaka anlatılmalıdır.
Laparoskopi Sonrası İyileşme Süreci
Laparoskopiden sonra iyileşme süreci açık ameliyatlara göre oldukça kısadır. Genellikle:
- Hasta aynı gün ya da ertesi gün taburcu olabilir.
- İlk birkaç gün içinde gazdan dolayı karın veya omuz ağrısı yaşanabilir.
- Kesiler küçük olduğu için dikiş bakımı kolaydır.
- Fiziksel aktiviteler birkaç gün içinde yeniden başlayabilir.
Doktorun önerdiği ilaçlar düzenli kullanılmalı ve pansuman talimatlarına uyulmalıdır. İlk birkaç gün ağır kaldırmaktan kaçınılmalıdır. İşe dönüş süresi yapılan işlemin büyüklüğüne göre değişmekle birlikte genellikle 1 haftadır.
Kimler Laparoskopiye Uygun Değildir?
Her hasta laparoskopiye uygun olmayabilir. Aşağıdaki durumlar, laparoskopik cerrahiyi riskli hale getirebilir:
- Daha önce geçirilmiş çok sayıda karın ameliyatı (yapışıklık riski)
- Morbid obezite
- Ciddi kalp veya solunum hastalıkları
- Kanama bozuklukları
Bu nedenle laparoskopi kararı verilmeden önce detaylı bir ön değerlendirme şarttır.
Geleceğin Cerrahisi Laparoskopi
Laparoskopi, cerrahi alanında devrim niteliğinde bir yöntemdir. Daha az ağrı, daha hızlı iyileşme, estetik avantajlar ve düşük komplikasyon riski gibi özellikleri sayesinde hem hastaların hem de doktorların ilk tercihi haline gelmiştir. Gelişen teknoloji ile birlikte robotik cerrahi gibi sistemlerin de laparoskopiyle entegre çalışması, bu yöntemi gelecekte daha da yaygın hale getirecektir.
Laparoskopi hakkında detaylı bilgi almak ve size uygun olup olmadığını öğrenmek için mutlaka bir uzman doktora danışmanız önerilir. Bu konuda bilgi almanız için Prof Dr. Serdar Oğuz’un web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
https://www.profdrserdaroguz.com/laparoskopi-nedir-ameliyat-sureci-avantajlari-ve-riskleri/