Polikistik over sendromunun oluşumu kesin olarak açıklanamadığı gibi genetik ve çevresel faktörlerin bunda rol oynadığı bilinir. Bu nedenle ailesel yatkınlığı olan kişilerin hastalığa yakalanma oranı daha yüksektir. Sendromun görülmesinde obezite hastalığı da önemli bir rol oynar. Fazla kilonun oluşturmuş olduğu insülin direnci hiperinsülinemiye neden olarak vücutta androjen hormonu sentezini arttırmayla sonuçlanır. Polikistik over sendromu kanda insülin düzeyinin artmasıyla da ortaya çıkabilir.
Kanda meydana gelen tüm bu gelişmeler cinsiyet hormonlarının vücuttaki dengesini bozar. Bu durum yumurtlama bozuklukları ya da anovülasyon şeklinde de bilinen yumurtlayamama problemini ortaya çıkarır. Yumurtlama düzeninin bozulmasıyla birlikte yumurtalıklarda kist oluşur. Kistin ilerlemesi polikistik over sendromu ile sonuçlanır. Sendromun kaynaklarından biri olarak zararlı kimyasal maddeler gösterilebilir. Çeşitli kimyasallar vücuda etki ederek hormon dengesini alt üst eder.
Polikistik Over Sendromu Hangi Belirtilere Sahiptir?
Polikistik over sendromunun belirtileri bazı hastalarda ilk etapta ortaya çıkmayabilir. Hastalığın yayılması ile birlikte hormon üretiminin sıra dışı durumları kendini gösterir. Bu şekilde belirtiler açıkça kendini belli eder. Sendromun en çok görülen belirtisi adet düzensizliğidir. Yine de hastanın yaşına göre farklı belirtilere denk gelinebilir. Ergenlik döneminin ilk 2 ya da 3 ayında düzensiz adetlerin görülmesi normal bir süreç olarak karşılanır. Polikistik over sendromu belirtileri:
- Adet döneminin geç ya da erken olması,
- Adet olunmaması,
- Düşük yapmanın pek çok kere tekrarlanması,
- Sebepsiz bir yere ani bir şekilde kilo alınması,
- Kilo verme konusunda çok zorluk çekilmesi,
- Ciltte leke oluşumunun gözlemlenmesi,
- Yüz ile sırt bölgesinde anormal derecede sivilcenin çıkması,
- Çıkan sivilcelerin normal zamana göre çok daha zor geçmesi,
- Kandaki androjen hormonunun yüksek miktarda olması,
- Seste kalınlaşmanın görülmesi,
- Çocuk sahibi olmayı engelleyen kısırlığın oluşması,
- Vücutta artış gösteren ve pek çok vücut noktasına yayılan tüylenmelerin oluşması,
- Depresyon, anksiyete ve kaygı bozuklukları gibi psikolojik sorunların başlaması,
- Uyku apnesi oluşması,
- Yüksek tansiyon görülmesi,
- Diyabet ve insüline karşı direnç oluşması,
- Göğüs, sırt ve yüz bölgesinde yer alan derinin aşırı yağlanması şeklindedir.
Polikistik Over Sendromu Tanısı Nasıl Konur?
Polikistik over sendromunun tanısı hastanın öyküsü dinlendikten sonra klinik bulgular ve radyolojik görüntüler yapılarak konur. Hastada adet dönemi düzensizliği, adet görememe, sesin kalınlaşması, tüylenme ve aşırı saç dökülmesi belirtilerinin biri ya da birkaçı görülüyorsa yumurtalık ile rahim bölgesi incelenir. Adetin 3 gününde kan testi yapılır. Bu test ile birlikte hormon düzeyleri ölçüldüğü için tanı konabilir. Sonuçlarda östrojen hormonu düşük ve erkeklik hormonu yüksek bir şekilde görülür.
Yumurtlamayı sağlamakla görevli hormon seviyesi yumurtayı büyütmekle görevli hormon seviyesine olan oranın 3 ya da daha fazla olması sendroma işaret edebilir. Böyle bir durumda hastalığın tanısı için ultrasonografi kullanılır. Bu sendromda yumurtlamanın olmama nedeni bozulan hormon seviyeleri sonucu gelişemeyen yumurtanın yumurtalık çeperinde birikmesi ve kistleşmesi olarak açıklanır. Ultrasonografi sonucu bir ya da iki yumurtalıkta multikistik olduğu tespit edilir.
Polikistik Over Sendromu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Polikistik over sendromunun tedavisi kişiye özgü bir planlama ile yapılır. Hem hastalığın ana kaynağı hem ikincil problemler ortadan kaldırılmaya çalışılır. Normalin üzerinde seyreden erkeklik hormonu ilaç tedavisi ile düşürülmeye çalışılır. Diyetisyenin kişiye özel olarak hazırlayacağı diyet ile ideal kiloya inme programı uygulanır. Bu sayede azalacak olan insülin direnci tedavi sürecini olumlu yönde etkiler.
Adetin düzene sokulması ve düzensiz adetin yol açtığı akne gibi durumların ortadan kaldırılması için doğum kontrol haplarıyla tedavi uygulanır. Bu tedavi yöntemi aynı zamanda rahim iç tabakasının kalınlaşması sonucu ortaya çıkabilecek hastalıklara karşı bir önlemdir. Polikistik over sendromu gören hastalara gerekirse vitamin ve mineral takviyesi yapılır.
Ayrıca Bakınız: Waardenburg Sendromu Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi, Testi