İnsan sağlığının gerek fiziksel gerek zihinsel ve gerekse de ruhsal olmak üzere her açıdan iyi ve ideal olması istenir. Beslenmenin ise sayılan tüm bu sağlık faktörleri ile yakından ilgilidir.
Vücudumuzda belirli oranlarda bulunması gereken vitaminler, cilt hastalıklarının giderilmesinden metabolizmanın düzenlenmesine, kan hücrelerinin oluşumundan kemik gelişimine kadar vücudun işleyişinde birçok işleve sahiptir. İnsan vücudunun metabolizmasının yeterli vitamin üretmediği durumlarda, kişiye uygun bir doktor tarafından reçete edilen gıda veya takviyelerle vücuda alınmalıdır.
Vitamin Nedir?
Vitaminler, yediğimiz gıdaların çoğunda bulunan ve vücudumuz için çok faydalı olan ve metabolizmamızın sağlıklı bir şekilde çalışmasını çeşitli şekillerde destekleyen organik bileşiklerdir. Sağlıklı bir yaşamın devamlılığı için ve birçok hastalığın tedavisinde vitaminlerin etkisi oldukça önemlidir.
Vitaminlerin görevlerini bilmek kişinin kendisi için sağlıklı bir diyet hazırlamasına yardımcı olur. Her türlü vitamin eksikliğinde vücudu olumsuz etkiler. Yaşam kalitesi için gerekli vitaminleri içeren gıdalarla vücudun desteklenmesi ve sağlıklı beslenme çok önemlidir. Gıdalar içinde bulunan ve insan sağlığı açısından önemli olan vitaminler A, B1, B2, B3, B6, B12, C, D, E ve K vitaminleridir.
Vitaminler Ne İşe Yarar?
Söz konusu gıdalarda bulunan vitaminde, günlük hayatımıza sağlıklı bir şekilde devam etmemizi sağlasa da hastalıklarla mücadelede de son derece etkilidir. Hastalık sırasında çeşitli olumsuz etkilere neden olabilecek faktörlerle vücudun mücadelesinde rol oynar. Hücre zarları ve DNA gibi yapısal alanlarda oluşabilecek herhangi bir hasara karşı korumada etkilidir.
Vücuda bağışıklık kazandırır ve bu sayede mikrop, virüs ve bakterilerin neden olduğu hastalıkların sık meydana gelmesini engeller ve hastalıklara karşı koruyucu bir kalkan görevi görür. Besinlerin içinde bulunan vitaminler kronik hastalığı olanlar için de son derece önemli. Hastalıklar nedeni ile sürekli kullanılan ilaçların yan etkilerinin azaltılması bakımından büyük fayda sağlayan vitaminler, söz konusu yan etkileri en aza indirir. Ayrıca vitaminler hazımsızlık konusunda da son derece faydalı olurlar.
Tüketilen gıdaların kolayca hazmedilmesini sağlayarak iyileşme sürecini de hızlandırırlar. Mide ve bağırsaklarda besinlerin emilimini destekler. Besinler, özellikle belirli bir yaştan sonra osteoporoz sorununu ortadan kaldırmak veya azaltmak için gereklidir.
Vitamin İçeren Besinler
PinSağlıklı bir yaşam için vitamin içeriği yüksek besinler yemek önemlidir. Vitamin yönünden zengin besinler vücudun çeşitli hastalıklarla savaşmasına yardımcı olan ve bağışıklığı artıran besinlerdir. Günlük hayatımızda farkında olmadan çiğ veya pişmiş olarak tükettiğimiz gıdaların çoğu vitamin yönünden zengindir. Her birinde farklı vitaminler bulunan gıdaları belirli miktarda ve seçici olarak tüketmenizde fayda var. Vitamin çeşitliliği açısından zengin besinler şunlardır:
Kırmızı et; karaciğer, dalak, kalp, beyin gibi bağırsaklar; balık, ton balığı, havyar, alg, ıstakoz, karides gibi deniz ürünleri; tavuk, hindi, ördek, kaz gibi kümes hayvanları; süt ürünleri, yumurta gibi hayvansal gıdalarda bol miktarda vitamin bulunur.
Bunların dışında, portakal, mandalina, greyfurt, limon gibi turunçgiller; mango, avokado, ananas, kivi gibi tropikal meyveler ve nar, böğürtlen, yaban mersini, kızılcık, çilek, kiraz, kiraz gibi özel kırmızı meyveler içinde de birbirinden değerli vitaminler insan sağılığı için görev yaparlar. Maydanoz, roka, tere, marul, nane, ıspanak gibi sebzeler; Pırasa, soğan, sarımsak, brokoli, lahana, karnabahar gibi yeşil yapraklı sebzeler ile yulaf ezmesi, buğday, pirinç, bulgur, mısır gibi tahıllarda da çeşitli vitamin türleri yer alır. Her birinin görev ve faydaları birbirinden farklıdır. Soya fasulyesi, kuru fasulye, baklagiller, fasulye, mercimek gibi baklagiller, ay çekirdeği, kabak çekirdeği, fındık, yer fıstığı, ceviz gibi sağlıklı yağlar içeren tohumlarda ve son olarak da zeytinyağı, avokado yağı, hindistancevizi yağı, shea yağı, susam yağı, çörek otu yağı, ceviz yağı, fındık yağı gibi çeşitli yağlarda bol bol vitamin bulunur. Bunların tamamının mevsimine uygun olarak ve dengeli şekilde tüketmek gerekir.
Vitaminlerin Faydaları Nelerdir?
Kandaki yağ oranını dengeler ve damarları güçlendirir. Damar tıkanıklığını önler. Kan yoğunluğunu düzenler. Bu nedenle kalp ve damar hastalıklarına ve kolesterole iyi gelir. Yaraların en hızlı şekilde iyileşmesini yine vitaminler sağlar. Ağız, dil ve diş etlerindeki yaralar ve bunların yanında cilt, tırnak ve saç sağlığı için de vitaminler faydalıdır.
Vitaminlerin belirtilen etkilerinden tam olarak yararlanmak için hangi besinlerde hangi vitaminlerin bulunduğunu incelemek gerekir. Düzenli bir diyet programı yapmak ve öğünlere uygun vitamin içeren besinleri tüketmek gerekir. Sağlıklı beslenen kişiler vitamin yönünden zengin besinler tükettikleri için günlük diyetlerinden ancak yeterli miktarda vitamin alabilirler. Gıdalardan doğru miktarda vitamin alamayan kişiler, gerekli vitaminleri takviyeler yoluyla almalıdır.