Hepimizin bildiği gibi, uyku insan hayatının sağlıklı bir şekilde sürdürülmesi için hayati önem taşır. Yetişkinlerde ve çocuklarda değişiklik gösteren uyku saati, bütün insanların yaşam kalitesini ve sağlığını önemli ölçüde etkiler. Fazla uyumak ya da az uyumak sağlığımızı olumsuz yönde etkiler ve yaşam kalitemizi düşürür. Çocuklarda uyku süresi 10 saat civarındayken, yetişkinler de bu sayı 7 ila 9 saat arasındadır. Fazla uyumak bir diğer adıyla hipersomni aynı zamanda fazla uykuculuk olarak da bilinir. Atalarımızın da dediği gibi her şeyin fazlası zarardır ve bu konuda, fazla uyumak hayatımızın her alanında ve en önemlisi sağlığımızı da olumsuz yönde etkilemektedir. Fazla uyumanın psikolojik ve sosyal zararları şöyle sıralanabilir;
- Depresyon, asosyallik hali, depresyona benzer diğer psikolojik rahatsızlıklar
Bu ve bunun gibi psikolojik rahatsızlıklar sonucunda hem bireysel hem de sosyal yaşamımız olumsuz yönde etkilenir. Özellikle, fazla uyumak depresyon sebebi olduğundan ve fazla uyudukça da depresyon halinin devam etmesinden dolayı, kişi kendini içinden çıkılamaz bir döngüde bulabilir. Uyku düzenini oluşturmadıkça da bu döngüden çıkamaz ve depresyon ya da depresyona bağlı hastalıklardan kurtulamaz. Ve yine bütün bu nedenlere bağlı olarak, kişinin fazla uyuması, kişiye sosyal olarak zarar verebilir. Sürekli evde ve yatakta uyuma hali, kişinin sosyalleşmesini imkansız kılar ve psikolojik olarak iyileşmesi de gittikçe zorlaşır.
Fazla Uyumanın Beyne Zararları
Fazla uyumak, tahmin ettiğimizin dışında en çok beynimize zarar verir. Uyku sırasındayken, beynimiz kendini yeniler ve hafızamızı tazeler. Çoğu araştırma göstermiştir ki, az uyuyan insanlarda hafıza kaybı ve buna bağlı olan hastalıklar artmıştır. Fazla uyumanın beyne verdiği zararların yanı sıra, fiziksel olarak hissedebileceğimiz zararları da vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz;
- Baş ağrısı, sırt ve eklem ağrıları, halsizlik, obezite.
Bütün bunlar yaşam kalitemizi olumsuz yönde etkiler. Hem fiziksel hem de sosyal yaşantımızı bir kabusa çevirebilir. Her ne kadar alakasız bile gözükse, obezite fazla uyumak ile ilişkilendirilebilir. Araştırmalar sonucunda, fazla uyumanın insanı depresif bir ruh haline soktuğu ve bu sebepten dolayı kişinin depresif ruh halinden kurtulmak için yemek yemeyi seçmesinin olası olduğunu gösterdi.
Fazla Uyumanın Sebepleri
Fazla uyumanın başlıca sebeplerinden biri hipersomnia olarak düşünülebilir. Diğer adıyla fazla uykuculuk olarak bilinen bu hastalık fazla uyumanın sebebi olabilir. Gün içerisinde, bir iş yaparken veya herhangi bir durumda uykusuz hissediyorsanız bu hastalıktan muzdarip olabilirsiniz ve tedavisi için doktora başvurmanız gerekir. Fazla uyumanın diğer sebeplerini şöyle sıralayabiliriz;
- Depresyon, uyku apnesi, kalp rahatsızlıkları, mevsim geçişleri, tiroide bağlı sorunlar.
Bu sebeplerin başında gelen depresyon, kişiye bir döngü yaratır. Şöyle ki depresyon, hem fazla uyumanın sebebi hem de fazla uyumanın sonucu olarak karşımıza çıkar. Kişi bir an önce fazla uyumasının sebebini bulmalı ve psikolojik olarak destek almalıdır. Uyku apnesi fazla uyumak ile doğrudan ilişkilendirilebilen bir rahatsızlıktır. Kişi uyurken uyku apnesi geçirdiğini fark etmeyebilir ve uyandığında kendini sürekli halsiz ve uykusuz hisseder. Bu rahatsızlık için de hastanelerin uyku bölümlerine başvurup uyku analizinizi yaptırmak büyük önem taşır. Yine, kalp rahatsızlıkları ve tiroide bağlı sorunlar yüzünden yaşanan fazla uyku halini çözmek için yapmamız gereken şey doktora başvurmak olacaktır. Diğerlerinden farklı olarak, mevsim geçişlerine bağlı uyku sorunları, adından da anlayabileceğimiz üzere kısa bir dönemi kapsamaktadır ve uzun sürmez.
Fazla Uyumak Neden Zararlı?
Fazla uyumak hangi yaşta olursa olsun, hem sağlığımızı hem de sosyal hayatımızı negatif yönde etkilemektedir. Belki başlarda zararsız olarak gözüken fazla uyumak, devamında kişiyi her anlamda olumsuz etkileyecektir. Fiziksel olan zararlarının dışında, tabi ki fiziksel olarak hissettiğimiz rahatsızlıklar için bir an önce doktora başvurmalıyız, ruhsal ve sosyal anlamda hissettiğimiz zararlar da fazladır. Bu konuda yine uzman doktorlara başvurmamız gerekmektedir. Fazla uyumanın bize verdiği zararları göz ardı etmemeli, çözümü için uzmanlara başvurmamız hayati önem taşımaktadır.
Fazla Uyumak Nasıl Engellenir
Hepimizin bildiği gibi, sağlıklı bir hayat için gerekli olan şeyleri yerine getirmediğimizde, bazı sağlık sorunlarıyla karşılaşırız. Fazla uyumak da bu sağlık sorunlarından biridir ve fazla uyumaktan muzdarip olan çoğu insan, alışkanlıklarını ve yaşam tarzlarını düzenlediklerinde fazla uyumamaya başlarlar. Fazla uyku önleme ile ilgili verilen tavsiyeler şöyle sıralanabilir;
- Bol su içmek, hareket etmek, yürüyüş yapmak, kahvaltı öğününü atlamamak, sağlıksız yiyecek ve içeceklerden uzak durmak, kan şekerini dengede tutmak.
Bu ve bunun gibi öneriler, kişinin sağlıklı bir hayata sahip olması için gereken şeylerin başında gelirler. Bu önerilerin hepsi fazla uyku engellemek için de kullanılabilir ve son derece etkili önlemlerdir.