Rahimde Ur: Belirtiler, Teşhis ve Tedavi Yöntemleri

Rahimde ur (uterin miyom) neden olur ve nasıl tedavi edilir? Kadınların sıklıkla karşılaştığı bu durum, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Miyomlar kadın pelvisinde en sık görülen tümör olup, iyi huylu olma ve kansere dönme olasılığı çok düşüktür¹. Rahimde miyom görülme sıklığı %25 civarında olsa da, yapılan dikkatli incelemelerde bu oranın %80’den fazla olabileceği ileri sürülmektedir¹.

Genellikle 30-40 yaşlarında ortaya çıkan rahimde ur, hormon tedavisi almamış kadınlarda menopoz sonrası küçülme eğilimindedir¹. Ancak, rahimde ur belirtileri arasında anormal kanama, pelvik ağrı, baskı hissi, üriner ve bağırsak sorunları yer alabilir. Submuköz miyomlar nadir görülmekle birlikte adet düzensizlikleri, aşırı kanama ve kısırlık problemlerine yol açabilir¹.

Rahimde ur teşhisi için fizik muayene ve görüntüleme yöntemleri kullanılır. Jinekolojik muayene sırasında ve ameliyatlar esnasında miyomlar sıkça fark edilmektedir¹. Tedavi seçenekleri arasında gözlem, medikal tedavi ve cerrahi tedavi yer alır. Risk faktörleri arasında aşırı kilolu olmak, erken yaşta adet görmeye başlamak gibi etkenler bulunur².

Gebelik sırasında miyomların genellikle hacim olarak büyüdüğü ve miyomlu gebelerde bazı komplikasyonların daha sık görüldüğü vurgulanmaktadır¹. Bu nedenle, rahimde ur tedavisi planlanırken gebelik durumu da dikkate alınmalıdır. İlerleyen bölümlerde rahimde ur nedenleri, belirtileri, teşhis ve tedavi yöntemlerini detaylı olarak ele alacağız.

Rahimde Ur Nedir?

Rahimde ur, diğer adıyla uterin miyom, rahim kas dokusunda gelişen iyi huylu tümörlerdir. Miyomlar genellikle 30-40 yaş aralığındaki kadınlarda daha yaygın olarak görülür³. Kadınların üreme çağında sıklıkla rastlanan bu tümörler, hormonlardan etkilenir ve menopoz sonrası küçülme eğilimindedir⁴.

Uterin Miyomlar Hakkında Genel Bilgiler

Miyomların oluşumunda hormonal değişimler, genetik yapı, obezite, erken ergenlik ve yoğun kırmızı et tüketimi gibi faktörler rol oynar³. Ayrıca, genetik yatkınlık ve çevresel faktörler de miyom gelişimini etkileyebilir⁴. Miyomlar genellikle kansere dönüşmez, ancak hızlı büyüyen veya büyük miyomlar sorunlara yol açabilir⁴.

Pin

Rahimde Ur Tipleri

Miyomlar, yerleşim yerlerine göre üç farklı tipte sınıflandırılır:

1. Submüköz miyomlar: Rahim boşluğuna doğru büyüyen miyomlardır.
2. İntramural miyomlar: Rahim duvarının kas tabakasında gelişen miyomlardır.
3. Subseröz miyomlar: Rahmin dış yüzeyinde yer alan miyomlardır.

Miyomların belirtileri arasında uzun süren şiddetli adet kanamaları, adet düzensizliği, pelvik ağrı, cinsel ilişki sırasında ağrı, bel ve kasık ağrıları, karın büyümesi, sık idrara çıkma, kabızlık ve kronik vajinal akıntı sayılabilir³⁴. Ancak, miyomlar genellikle belirti vermeyebilir ve düzenli takip edildiklerinde yaşam kalitesini olumsuz etkilemeyebilir⁴.

Kadın doğurganlık döneminde miyom tanısı alanlarda, menopoz döneminde miyomların küçüldüğü bilinmektedir³.

Miyomların teşhisinde ultrasonografi, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve histeroskopi gibi yöntemler kullanılır³⁴. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi yöntemler (miyomektomi, histerektomi) ve cerrahi dışı yöntemler (ilaç tedavisi, girişimsel radyolojik teknikler) yer alır⁴.

Rahimde Urun Nedenleri

Rahimde ur, kadınların %20-25’inde görülen iyi huylu tümörlerdir⁵. Genellikle 35-45 yaş aralığındaki kadınlarda daha sık karşılaşılırken, ergenlik çağındaki genç kızlarda nadiren görülür⁶. Rahimde ur oluşumunun kesin nedenleri bilinmemekle birlikte, bazı faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir.

Hormonal Faktörler

Östrojen ve progesteron hormonlarının, rahimde ur gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir⁷. Bu hormonların seviyelerindeki değişiklikler, özellikle üreme döneminde, miyomların büyümesini tetikleyebilir. Menopoz sonrasında ise hormon seviyelerindeki düşüş, rahimde urların küçülmesine veya kaybolmasına neden olabilir⁶.

Genetik Yatkınlık

Ailesel yatkınlık, rahimde ur gelişiminde bir diğer önemli faktördür. Eğer bir kadının ailesinde rahimde ur öyküsü varsa, bu durumun genetik olarak aktarılma ihtimali yüksektir. Yapılan araştırmalar, bazı genetik faktörlerin rahimde ur oluşumunu etkileyebileceğini göstermektedir⁷.

Pin

Yaşam Tarzı ve Diğer Risk Faktörleri

Yaşam tarzı ve diğer faktörler de rahimde ur gelişiminde etkili olabilir. Obezite, geç yaşta menopoz, hiç doğum yapmamış olmak gibi durumlar, rahimde ur riskini artırabilir. Ayrıca, sigara kullanımı ve beslenme alışkanlıkları da bu süreçte rol oynayabilir. Her dört kadından birinde 50 yaşına kadar miyomlarla karşılaşılması, yaşın da önemli bir risk faktörü olduğunu göstermektedir⁵.

Risk Faktörü	Etki
Hormonal değişiklikler	Östrojen ve progesteron seviyelerindeki dalgalanmalar, miyomların büyümesini tetikleyebilir.
Genetik yatkınlık	Ailesel öykü, rahimde ur gelişimi riskini artırır.
Yaşam tarzı faktörleri	Obezite, geç menopoz, doğum yapmamış olmak gibi durumlar riski yükseltir.

Rahimde urların oluşumunda rol oynayan risk faktörlerinin anlaşılması, önleme ve tedavi stratejilerinin geliştirilmesinde önemlidir. Düzenli jinekolojik kontroller ve sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri, rahimde ur riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Rahimde Ur Belirtileri

Rahimde ur (miyom) genellikle belirti vermeyebilir ve rutin jinekolojik muayeneler sırasında tesadüfen tespit edilebilir. Ancak, büyüdükçe çeşitli rahimde ur semptomları ortaya çıkabilir. En sık görülen belirtiler arasında anormal uterin kanama, uzamış ve ağrılı adet kanamaları yer alır⁸.

Anormal Kanama

Miyomlar, adet düzensizliği ve ağrılı adet dönemlerine neden olabilir⁴. Uzun süren ve şiddetli adet kanamaları, miyom varlığına işaret edebilir³. Adet düzensizliği, özellikle 30-40 yaş aralığındaki kadınlarda miyom şüphesi uyandırmalıdır³.

Pelvik Ağrı ve Baskı Hissi

Büyüyen miyomlar, alt karın bölgesinde dolgunluk, baskı hissi ve pelvik ağrıya yol açabilir. Cinsel ilişki sırasında ağrı, bel ve karın ağrıları da miyom belirtileri arasındadır³. Bazı durumlarda, miyomlar ani karın ağrısı, yoğun kanama ve bayılma gibi ciddi semptomlara neden olabilir⁴.

Üriner ve Bağırsak Sorunları

Rahimde urlar büyüdükçe, mesaneye baskı yaparak sık idrara çıkma veya idrar yaparken zorluk gibi üriner sorunlara yol açabilir. Ayrıca, bağırsak hareketlerini etkileyerek kabızlık veya dışkılama güçlüğüne neden olabilirler.

Pin

Miyom belirtileri, kadınların yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Aşağıdaki tabloda, miyomların yol açabileceği semptomlar ve etkilenen yaş grupları özetlenmektedir:

Semptom	Etkilenen Yaş Grubu
Anormal uterin kanama	30-45 yaş arası
Pelvik ağrı ve baskı hissi	30-45 yaş arası
Üriner sorunlar	30-45 yaş arası
Bağırsak sorunları	30-45 yaş arası

Miyomlar genellikle 30-40 yaş aralığında olan kadınlarda daha yaygın görülür³. Ergenlik öncesi dönemde nadiren görülürken, menopoz sonrası küçülme eğilimi gösterirler³⁴. Ancak, belirti vermeyen miyomlar da oldukça yaygındır ve jinekolojik muayeneler sırasında tesadüfen tespit edilirler⁸.

Miyom belirtileri arasında uzun süren ve şiddetli adet kanamaları, adet düzensizliği, pelvik ağrı, cinsel ilişki sırasında ağrı, bel ve karın ağrıları yer alabilir.

Miyomların yol açtığı semptomlar, hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, rahimde ur belirtileri fark edildiğinde, jinekolog ile iletişime geçmek ve uygun tedavi seçeneklerini değerlendirmek önemlidir.

Rahimde Ur Teşhisi

Rahimde ur teşhisi, genellikle rutin jinekolojik muayeneler sırasında yapılır. Miyomlar kadınlarda en sık görülen tümörlerden biri olup bazı kaynaklara göre kadınların %70-80’inde hayatlarının bir döneminde görülmektedir⁹. Kadınlarda fazla adet kanaması, ara kanama, kısırlık, kasık ağrısı, kabızlık veya sık idrara çıkma gibi belirtiler varsa jinekolojik muayene önemli ve miyom varlığı durumunda cerrahi gereksinim ve tedavi seçenekleri değerlendirilmelidir⁹.

Pin

Jinekolojik muayenede rahimde büyüme ve rahim sınırlarında düzensizlik saptanması rahimde miyom olasılığını düşündürmektedir ve ultrason değerlendirmesinde rahimde miyom tanısı konulabilmektedir¹⁰. Vajinal ultrason, miyomların saptanmasında ve takibinde yaygın olarak tercih edilen bir yöntemdir.

Fizik Muayene

Miyom teşhisinde ilk adım, kapsamlı bir fizik muayenedir. Jinekolog, karın ve pelvik bölgeyi elle muayene ederek rahimde büyüme, düzensizlik veya kitle varlığını kontrol eder. Rahimdeki miyomların belirtileri, rahim içinde bulundukları yere göre değişiklik göstermektedir¹⁰.

• Rahim boşluğuna yakın yerleşmiş miyomlar; daha çok kısırlık, aşırı adet kanamasına ve düşüklere neden olabilmektedir¹⁰.
• Rahim duvarının içinde bulunan miyomlar; genellikle aşırı adet kanamasına neden olabilmektedir¹⁰.
• Rahim dış duvarına komşu miyomlar ise herhangi bir şikayete neden olmayabilir ancak bu miyom tipinde özellikle boyutu fazla olanlarda kasık ağrısı, karın ağrısı ve bası hissine neden olabilmektedir¹⁰.

Görüntüleme Yöntemleri

Miyom muayenesinde görüntüleme yöntemleri, kesin tanı ve miyomun özelliklerini belirlemede kullanılır. En yaygın kullanılan yöntemler şunlardır:

1. Transvajinal Ultrason: Vajinal yoldan uygulanan ultrason, miyomların boyutu, sayısı ve yerleşimini belirlemede etkilidir.
2. Pelvik MR: Manyetik rezonans görüntüleme, miyomların detaylı bir şekilde görüntülenmesini sağlar.
3. Histeroskopi: Rahim içini doğrudan görüntüleyen bu yöntem, rahim boşluğuna doğru büyüyen submüköz miyomların tanısında faydalıdır.

Miyomlar genellikle yavaş büyüyen iyi huylu tümörlerdir, ancak düzenli takip ve gerektiğinde uygun tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınmaları önemlidir.

Miyom Tipi	Fizik Muayene Bulguları	Görüntüleme Yöntemi
Submüköz	Düzensiz kanama, kısırlık	Histeroskopi
İntramural	Ağrı, bası hissi	Ultrason, MR
Subseröz	Ele gelen kitle	Ultrason, MR

Rahimde Ur ve Kısırlık İlişkisi

Rahimde ur olarak da bilinen miyomlar, otuz beş yaşın üzerindeki kadınların yaklaşık %20’sinde görülmektedir¹¹. Miyomlar doğurganlık yaşındaki kadınların %20-50’sini etkiler ve görülme sıklığı yaşla birlikte artar¹². Kısırlığı olan kadınların yaklaşık %5-10’unda bulunan miyomlar %1-2.4 kadında tek başına kısırlık nedeni olabilmektedir¹².

Her ne kadar miyomlar kısırlığın doğrudan bir nedeni olmasa da, rahim boşluğunun şeklini değiştirerek gebe kalma olasılığını azaltabilirler. Özellikle rahimin iç yüzünden büyüyen submuköz miyomlar, en az rastlanan miyom tipi olmasına rağmen hamile kalmaya engel olabilir ve düşüğe yol açabilir¹². Rahim içinde yerleşmiş miyomlar rahim tüplerine baskı yaparak da kısırlığa neden olabilir¹³.

Pin

Rahim duvarında en sık rastlanan miyom tipi olan intramural miyomlar, adet kanamasında artma, adet süresinde uzama gibi problemlere neden olabilir¹². Miyomlar rahim kasılmaları ve kanlanmasında değişikliklere neden olarak spermin taşınmasını ve embriyonun rahime yerleşmesini olumsuz yönde etkileyebilir¹². Ayrıca, miyomların embriyonun rahime yerleşmesini engelleyebileceği düşünülmektedir¹².

Gebelik oluşsa bile, miyomların varlığı düşük ve erken doğum riskini artırabilir. Miyomlar gebelik sırasında büyüyebilir, bu durum gebeliği etkileyebilir ve sorunlara yol açabilir¹³. Ancak genel olarak miyomların varlığı doğurganlığı ciddi şekilde etkilememektedir. Submuköz miyomlar ve intramural miyomlar tüp bebek sonuçlarını olumsuz etkileyebilir ve tüp bebek tedavisi öncesi bu miyomların çıkartılması önerilir¹².

Rahimde Ur Tedavi Seçenekleri

Rahimde ur (miyom) tedavisi, miyomun boyutu, sayısı, konumu ve hastanın semptomlarına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Kadınların yüzde 20’sinde rahimde ur (miyom) görülmektedir⁸. Asemptomatik ve küçük miyomlar genellikle tedavi gerektirmez, düzenli aralıklarla takip edilir. Ancak belirgin bulgu veren miyomlarda tedavi gerekebilir⁸.

Gözlem ve Takip

Küçük ve herhangi bir belirti vermeyen miyomlar genellikle tedavi gerektirmez. Bu durumlarda, düzenli jinekolojik muayeneler ve ultrasonografi ile takip yeterli olabilir. Miyomlar en çok 35-45 yaş grubu kadınlarda görülür⁸. Menopoz sonrasında miyomların büyüme hızı yavaşlar ve semptomlar hafifleyebilir.

Medikal Tedavi

Hafif semptomları olan hastalarda rahimde ur ilaç tedavisi uygulanabilir. GnRH agonistleri, oral kontraseptifler ve progestinler miyom küçülmesi ve kanama kontrolünde etkilidir. Miyomların ilaçla tedavisiyle hacimlerinin küçültülmesi sağlanabilir ancak kalıcı bir çözüm değildir⁸. Analog ilaçlar menopoz sendromuna benzer etkiler yapabilir ve miyomu geçici olarak küçültebilir⁸.

Cerrahi Tedavi

Büyük, semptomatik veya doğurganlığı etkileyen miyomlar cerrahi tedavi gerektirebilir. 6 cm ve daha büyük miyomlar doğurganlığı etkileyebilir ve tedavi gerektirebilir⁸. Cerrahi tedavi seçenekleri arasında miyomektomi (miyom çıkarılması) ve histerektomi (rahim alınması) yer alır. Myomektomi operasyonu, miyomun çıkarılması için yapılan bir operasyon türüdür⁸. Genç ve çocuk doğurma olasılığı olan bayanlarda miyom saptandığında çıkarılabilir ve rahim korunabilir⁸. Ancak rahmin büyük bölümü miyomlarla kaplanmış ise en uygun seçenek rahimin tamamının alınması olabilir⁸.

Miyom tedavi yöntemleri arasında cerrahi dışında embolizasyon da yer alır. Miyom embolizasyonu, semptomatik miyomlar ve histerektomi gibi ameliyatlardan kaçınmak isteyen hastalar için uygulanabilir bir tedavi seçeneğidir³. Bu yöntem genellikle rahmini korumak isteyen, dev ya da çok sayıda miyomu olan hastalara önerilir³.

Tedavi Yöntemi	Endikasyonlar	Avantajlar	Dezavantajlar
Gözlem ve Takip	Küçük, asemptomatik miyomlar	Cerrahi gerektirmez	Miyom büyüyebilir
Medikal Tedavi	Hafif semptomatik miyomlar	Cerrahi gerektirmez	Geçici etki, yan etkiler
Miyomektomi	Büyük, semptomatik, doğurganlığı etkileyen miyomlar	Rahim korunur	Miyom tekrarlayabilir
Histerektomi	Çok sayıda, büyük miyomlar	Kesin tedavi	Doğurganlık kaybı
Embolizasyon	Semptomatik, büyük miyomlar	Cerrahi gerektirmez, rahim korunur	Enfeksiyon, ağrı riski

Sonuç olarak, miyom tedavi yöntemleri arasında gözlem, medikal tedavi, cerrahi müdahaleler ve embolizasyon yer almaktadır. Hastanın yaşı, semptomları, miyomun özellikleri ve doğurganlık isteği gibi faktörler göz önünde bulundurularak en uygun tedavi seçeneği belirlenir.

Medikal Tedavi Yöntemleri

Rahimde miyomların tedavisinde cerrahi müdahale her zaman ilk seçenek olmayabilir. Özellikle semptomların hafif olduğu veya gebelik planlaması olmayan kadınlarda medikal tedavi yöntemleri tercih edilebilir. Medikal tedavinin amacı, miyomların büyümesini kontrol altına almak ve semptomları hafifletmektir.

Hormonal tedavi yöntemleri, doğum kontrol hapları ve progestinler gibi, miyomlu kadınlarda aşırı adet kanamasını tedavi etmek için endometriyumu inceltir¹⁴. Oral kontraseptifler, kanama kontrolünün yanı sıra miyom büyümesini de yavaşlatabilir. Bu ilaçlar, miyom ilaç tedavisi seçenekleri arasında yer alır.

GnRH Analogları

GnRH agonistleri, kadınların çoğunda miyom boyutlarını %40-50 oranında küçültebilir, ancak uzun süreli kullanımları kemik kaybına yol açabilir ve tedavinin kesilmesinden sonra miyomların yeniden büyümesine neden olabilir¹⁴. Bu nedenle, GnRH analogları genellikle cerrahi öncesi miyom boyutunu küçültmek ve kan kaybını azaltmak amacıyla kısa süreli olarak kullanılır.

Pin

GnRH analogları, vücuttaki östrojen seviyesini düşürerek miyomların küçülmesini sağlar. Ancak, bu ilaçların uzun süreli kullanımı önerilmez. Genellikle cerrahi öncesi 3-6 ay süreyle kullanılarak miyom boyutu küçültülür ve ameliyat sırasında kan kaybı azaltılır.

Progestinler

Progestinler, miyomların neden olduğu anormal kanamayı azaltmada etkilidir. Levonorgestrel içeren rahim içi araçlar (RIA) da kanama kontrolünde faydalı olabilir. Progestinler, miyom büyümesini tamamen durdurmasa da, semptomları hafifletmede önemli bir rol oynar.

Uterin miyom medikal tedavisi, hastanın yaşı, semptomların şiddeti ve gebelik isteği gibi faktörlere göre kişiselleştirilmelidir.

Sonuç olarak, medikal tedavi seçenekleri miyomların yönetiminde önemli bir yer tutar. Ancak, her hastanın durumu bireyseldir ve tedavi planı, hastanın ihtiyaçları ve tercihleri doğrultusunda şekillendirilmelidir. Düzenli takip ve gerektiğinde cerrahi müdahale, başarılı bir tedavi süreci için önemlidir.

Cerrahi Tedavi Yöntemleri

Rahimde ur tedavisinde cerrahi yöntemler, özellikle büyük ve semptomatik miyomlar söz konusu olduğunda önemli bir rol oynamaktadır. Cerrahi tedavi seçenekleri arasında miyomektomi, histerektomi ve embolizasyon yer almaktadır.

Pin

Miyomektomi

Miyomektomi, sadece miyomların çıkarıldığı, rahmin korunduğu bir ameliyattır. Bu yöntem, özellikle doğurganlığını korumak isteyen kadınlar için tercih edilir. Miyomektomi ameliyatı, açık cerrahi veya laparoskopik yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Laparoskopik miyomektomi, daha az invazif bir yaklaşım sunarak, daha kısa iyileşme süreleri ve daha az komplikasyon riski sağlar¹⁵.

Histerektomi

Histerektomi, rahmin tamamen alınmasını içeren bir cerrahi işlemdir. Büyük, çok sayıda ve semptomatik miyomları olan, medikal tedaviye yanıt vermeyen hastalarda uygulanır. Histerektomi, abdominal, vajinal veya laparoskopik yollarla yapılabilir. Minimal invazif cerrahi teknikleri, hasta yatış sürelerini azaltır ve iyileşme hızını artırır¹⁶.

Embolizasyon

Uterin arter embolizasyonu, miyomları besleyen damarlara küçük partiküllerin enjekte edilmesiyle yapılan minimal invazif bir işlemdir. Bu işlem, miyomların küçülmesini ve semptomların gerilemesini sağlar. Embolizasyon, cerrahi riskleri taşımayan ve rahmi korumak isteyen kadınlar için uygun bir seçenek olabilir.

Cerrahi tedavi yönteminin seçimi, miyomun boyutu, sayısı, yeri ve hastanın fertilitesini koruma isteği gibi faktörlere bağlıdır. Kapalı ameliyatlar, hastaların iyileşme sürecini hızlandırmakta ve aynı gün taburcu olmalarını sağlamaktadır¹⁶. Ayrıca, laparoskopik cerrahi genellikle daha az postoperatif ağrıya yol açar ve hastaların normal günlük aktivitelerine daha erken dönmesini sağlar¹⁵.

Rahimde Ur Ameliyatı Riskleri ve Komplikasyonlar

Rahimde ur ameliyatları, kadın sağlığı için önemli bir tedavi seçeneği olsa da bazı riskler ve komplikasyonlar içerebilir. Miyom ameliyatı komplikasyonları arasında kanama, enfeksiyon, komşu organ yaralanmaları ve anestezi sorunları yer alabilir¹⁷. Miyomektomi riskleri arasında ise nadir de olsa yapışıklıklar ve tekrarlayan miyom oluşumu görülebilir.

Histerektomi ameliyatları, dünya genelinde jinekologlar tarafından en sık uygulanan ameliyatlardan biridir ve tüm histerektomilerin %60-70’i abdominal yoldan gerçekleştirilmektedir¹⁷. Türkiye’de de benzer şekilde, tüm histerektomi operasyonlarının %75’i abdominal yoldan, karından yapılmaktadır¹⁸. Laparoskopik histerektomi ameliyatı ise genel anestezi altında gerçekleştirilir ve sıklıkla rahim ve yumurtalık kanserlerinin tedavisinde kullanılır¹⁹.

Pin

Miyom ameliyatında riskler arasında kanama önemli bir yer tutar. Yaklaşık %2,1 oranında ciddi kanama görülebilir¹⁷. Ayrıca enfeksiyon, atelektazi ve üriner sistem komplikasyonları da görülebilecek diğer risklerdendir. Bağırsak yaralanmaları ise daha nadir olup, insidansı yaklaşık %0,3 civarındadır¹⁷.

Histerektomi sonrasında psikiyatrik bozukluk ve azalmış cinsel fonksiyonlara yol açmadığını gösteren araştırmalar bulunmaktadır, ancak zıt fikirleri savunan çalışmalar da mevcuttur¹⁸.

Histerektomi ameliyatı, geri dönüşümsüz bir işlem olduğundan doğurganlık kaybına yol açar. Ayrıca erken menopoz belirtileri de gelişebilir. Ancak laparoskopik histerektomi ameliyatı sonrasında hastanın normal hayatına dönme süresi daha hızlı olabilir ve ağrı daha az hissedilebilir¹⁹.

Komplikasyon	Abdominal Histerektomi	Vajinal Histerektomi	Laparoskopik Histerektomi
Üreter Yaralanması	1/1000	0.2/1000	2.2/1000
Bağırsak Yaralanması	%0.3	%0.3	%0.3
Ciddi Kanama	%2.1	%2.1	%2.1

Miyomektomi riskleri ve komplikasyonları, miyomun boyutu, sayısı ve konumuna bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Ancak genel olarak miyom ameliyatında riskler kabul edilebilir düzeydedir ve hastanın yaşam kalitesini artırmak adına önemli bir tedavi seçeneği sunmaktadır.

Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci

Miyom ameliyatı sonrasında iyileşme süreci kişiye göre değişmekle birlikte, genellikle 4-6 hafta sürmektedir. Bu süreçte hastanın dikkat etmesi gereken bazı önemli noktalar vardır.

Pin

Hastanede Kalış ve Taburculuk

Miyomektomi sonrası genellikle 1-2 gün hastanede kalınırken, histerektomi ameliyatında bu süre 2-4 güne uzayabilir²⁰. Taburculuk öncesinde ağrı kontrolü sağlanmalı ve hasta mobilize edilmelidir. Kapalı miyom ameliyatı sonrası ağrı şikayeti daha hafif olmaktadır²¹.

Evde Bakım ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Eve döndükten sonra aktivite kısıtlaması, hijyene dikkat ve düzenli yara bakımı önemlidir. Geleneksel olarak, kadın hastalıkları veya doğum ameliyatlarının ardından karın bölgesinde zımba veya çeşitli ip dikişleri uygulanır ve bu dikişler genellikle 3-10 gün içinde alınır²⁰. Vajinadan yapılan ameliyatlarda kullanılan dikişler ise genellikle kendiliğinden eriyen türdendir ve ortalama 6 hafta içinde erir²⁰.

Ameliyat sonrası dönemde görülen ağrılar genellikle ağrı kesicilerle kontrol altına alınır²⁰. Miyomların çıkarılması sonrasında karında şişkinlik, baskı hissi gibi şikayetler ortadan kalkmaktadır²¹. Ancak karında şişlik olması durumunda kanama açısından detaylı değerlendirme yapılması gerekmektedir²¹.

Hasta, ameliyatı takip eden günlerde yürüyüş yapmalı ve aşırı hareketlerden kaçınmalıdır²⁰. Ağır egzersiz ve cinsel aktiviteden bir süre uzak durulmalı, histeroskopik miyom ameliyatı sonrası havuz veya denizden en az 2-3 hafta uzak durulmalıdır²¹. Cinsel ilişkiye genellikle 4-6 hafta sonra girilmesi önerilmektedir²¹.

Miyom ameliyatı sonrası rahmin iyileşme süresi yaklaşık olarak 4-6 ay arasında değişmektedir.

Kontrol muayenesi genellikle ameliyat sonrası 2-4 hafta içinde gerçekleştirilir²⁰. Bu muayenede şikayetler sorgulanır, dikişler kontrol edilir, biyopsi sonuçları incelenir ve ameliyatla ilgili kontroller yapılır.

Ameliyat sonrası dönemde enfeksiyon belirtileri arasında ateş, ağrı ve yara yerinden akıntı bulunmaktadır. Bu belirtilerin görülmesi halinde vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır²¹.

Rahimde Ur ve Gebelik

Miyomlar, kadınlarda sık görülen rahimde iyi huylu tümörlerdir. Her 4-5 kadından birisinde myom tespit edilmektedir²². Miyomların varlığı gebelik oluşumunu engellememekle birlikte, bazı riskleri beraberinde getirir. Infertilite sorunu yaşayan her 15 kadından birinde miyomlar bulunmaktadır ve infertilite olgularının sadece %2-3’ünde miyomlar infertilite nedeni olarak belirlenmektedir²².

Gebelik Öncesi Değerlendirme

Gebelik öncesi dönemde, miyomun boyutu ve yerleşimi değerlendirilmeli, gerekirse cerrahi düşünülmelidir. Özellikle submukosal miyomlar, potansiyel komplikasyonlar nedeniyle gebelik öncesinde cerrahi olarak çıkarılır²³. Büyük boyutlu veya belirgin semptomlara neden olan miyom vakalarında da gebelik öncesi cerrahi müdahale gerekebilir²³.

Gebelik Sırasında Takip ve Tedavi

Gebelik sırasında miyomların büyüme eğilimi göstermesi nadirdir. Hamile kadınların %80’inde miyom büyümesi saptanmamıştır²². Ancak, özellikle 2. trimesterde hızlı büyüme ve kırmızı dejenerasyon görülebilir. Gebeliğin 20. ve 22. haftaları arasında miyom dejenerasyonu en sık görülmektedir²³. Gebelikte artan östrojen salgılanması nedeniyle 6 cm’den büyük miyomlar daha fazla büyüme eğilimindedir²³.

Miyomlu hastalarda gebelik sırasında ağrı, kanama varlığı, fetal gelişim ve plasenta lokalizasyonunun takibi gereklidir. Hamilelik sırasında karın şikayeti olan miyomlu kadınlar yakından izlenmelidir²³. Myomların hamilelik sırasında bebek üzerinde olası zararları düşüktür ancak erken doğum riski artabilir²². Myoma sahip hamilelerde bazı durumlarda düşük, erken doğum, intrauterin fetal ölüm gibi riskler daha sık görülebilir²⁴.

Sezaryen sırasında miyomların alınması aşırı kanamaya yol açabileceğinden kaçınılmaktadır²³. Daha önce myomektomi geçirmiş kadınlarda doğum şekli, uterus rüptürü riskini değerlendirmek için dikkatle ele alınmalıdır²³. Miyom varlığı durumunda sezaryenle doğum sıklığı artabilir²².

Rahimde Ur Önleme Yolları

Rahimde ur, diğer adıyla miyom, kadınların üreme çağında sıklıkla karşılaştığı bir sağlık sorunudur. Yapılan araştırmalar, üreme çağındaki kadınların yaklaşık %20-30’unda miyom görüldüğünü ortaya koymaktadır²⁵. Özellikle 30-40 yaş aralığındaki kadınlarda daha sık rastlanan bu durum, 35 yaş üstü kadınların %20 ila %40’ını etkileyebilmektedir²⁵.

Miyomların kesin nedenleri bilinmemekle birlikte, hormonal faktörler, genetik yatkınlık ve yaşam tarzı gibi etkenler rol oynayabilir. Ailesinde miyom öyküsü olan kadınlarda, sonraki nesillerde miyom görülme sıklığının daha yüksek olabileceği gözlemlenmiştir²⁵. Her ne kadar miyom gelişimini tamamen önlemek mümkün olmasa da, bazı önlemler alarak miyom oluşumunu önleme ve riski azaltmak mümkündür.

Miyom riskini azaltmak için atılabilecek adımlar şunlardır:

• Düzenli egzersiz yapmak ve ideal vücut ağırlığını korumak
• Sebze ve meyve ağırlıklı, hayvansal yağlardan fakir bir beslenme düzeni benimsemek
• Sigara kullanımından kaçınmak
• Östrojen seviyesini azaltmak için emzirme süresini uzatmak
• Oral kontraseptif veya hormon replasman tedavisi kullanımını klinisyen kontrolünde yapmak

Miyom Önleme Yöntemi	Etki Mekanizması
Düzenli Egzersiz	Vücut ağırlığını kontrol altında tutar, östrojen seviyesini dengeler
Sağlıklı Beslenme	Sebze ve meyve tüketimi, hayvansal yağ alımını azaltır
Sigara Kullanımından Kaçınma	Sigara, miyom riskini artıran bir faktördür
Emzirme Süresi Uzatma	Emzirme, östrojen seviyesini düşürerek miyom riskini azaltır
Hormon Tedavisi Takibi	Oral kontraseptif veya hormon replasman tedavisi, klinisyen kontrolünde kullanılmalıdır

Miyomlar genellikle iyi huylu tümörler olsa da, nadir durumlarda (1000’de 1 olasılıkla) kansere dönüşebilirler²⁵. Bu nedenle, düzenli jinekolojik kontroller ve erken teşhis önemlidir. Miyomların neden olduğu semptomlar arasında aşırı ve uzun süreli adet kanamaları, karın bölgesinde baskı hissi, sindirim sorunları ve kısırlık yer alabilir²⁶.

Miyom gelişimini engellemek için sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, düzenli kontrollere gitmek ve erken müdahale etmek oldukça önemlidir.

Sonuç olarak, miyom oluşumunu tamamen önlemek mümkün olmasa da, sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri, düzenli kontroller ve erken müdahale ile riski azaltmak mümkündür. Herhangi bir semptom veya endişe durumunda, bir kadın hastalıkları uzmanına danışmak en doğru yaklaşım olacaktır.

Rahimde Ur ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Rahimde ur, yani miyom, kadınlar arasında sıkça görülen bir sağlık sorunudur. Miyomla ilgili sorular genellikle hastalığın belirtileri, teşhisi ve tedavi seçenekleri üzerine yoğunlaşır. İşte miyom hakkında merak edilenler ve yanıtları:

1. Miyomlar kötü huylu olabilir mi?
   Miyomlar genellikle iyi huyludur, ancak nadiren kötü huylu olma riski taşıyabilirler. Miyom ameliyatına karar vermede etkili faktörler arasında miyom sayısı, büyüklüğü, hızlı büyüme, diğer tedavilere yanıt vermemesi ve kötü huylu olma riski gibi durumlar yer alır²⁷.
2. Miyomlar kısırlığa neden olur mu?
   Bazı durumlarda, özellikle de rahim içinde büyüyen miyomlar, kısırlığa neden olabilir. Rahim koruyucu miyom ameliyatı, ileride çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar için çok önemlidir²⁷.
3. Miyom ameliyatı nasıl yapılır?
   Miyom ameliyatı, laparoskopik (kapalı) veya açık cerrahi yöntemlerle yapılabilir. Laparoskopik miyom ameliyatının avantajları arasında daha hızlı iyileşme, neredeyse görünmeyen izler, daha az enfeksiyon riski, rahim içi yapışıklık riskinin azalması ve ağrısız bir operasyon yer alır²⁷. Kapalı miyom ameliyatının avantajlı olmasından dolayı önemli bir seçenek olması, kadınlar arasında popülerliğini artırmıştır²⁷.

Miyom ameliyatlarının süreleri çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir ve genellikle 1 ila 2 saat arasında sürer²⁷. Ameliyat sırasında rahim alınması genellikle gereksizdir, ancak istenirse miyomlarla birlikte rahim de alınabilir²⁷.

İlaç tedavisi miyomları tamamen ortadan kaldıramaz, sadece semptomları hafifletmeye yöneliktir²⁷. Miyomlar genellikle belirti vermeden tesadüfen tespit edilir, ancak birçok kadın adet kanamalarındaki artış, adet sancıları gibi durumlardan şikâyet edebilir²⁷.

Kişisel veriler, şirket tarafından gerçekleştirilecek kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbi teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetlerinin planlanması ve yönetimi gibi amaçlar doğrultusunda işlenmektedir²⁸.

Rahimde ur ile ilgili diğer sık sorulan sorular şunlardır:

• Miyomlar tekrarlayabilir mi?
• Miyomlar menopoz sonrası kaybolur mu?
• Miyom ameliyatı sonrası gebelik mümkün mü?
• Miyomların önlenmesi için neler yapılabilir?

Tüm bu sorular, miyom hakkında merak edilenler arasında yer alır ve her kadının durumu kendine özgü olduğundan, tedavi süreci de kişiye özel planlanmalıdır.

Sonuç

Rahimde ur, kadınlarda sıklıkla görülen iyi huylu tümörlerdir. Miyomların rahimde görülme sıklığı %20-25 civarındadır, yani her 3-4 kadından birinde miyom bulunmaktadır²⁹. Miyomlar kadınlarda %20 olasılıkla ortaya çıkar ve büyük çoğunluğu herhangi bir belirti olmadan rahimde varlığını sürdürür³⁰. Submüköz miyomlar en sık görülen miyom çeşitlerinden biridir ve embriyonun rahim iç zarına tutunmasına engel olarak kısırlığa neden olabilir²⁹. Rahim iç zarına basan 5 cm miyomlar gebelik sırasında olumsuz gebelik sonuçları ile ilişkilendirilebilir³⁰.

Miyomlar genellikle belirti vermezler, ancak büyüdüklerinde anormal kanama, ağrı ve bası semptomları oluşturabilirler. Intramural miyomlar en sık görülen miyom tipleridir ve 5 cm üzerindeki büyük boyutlarda kasık ağrısı ve baskı hissine yol açabilir²⁹. 5 cm büyüklüğündeki miyomun rahim dışında büyümesi durumunda hiçbir şikayet yaratmazken, bazen mesane ve barsak basısına neden olabilir³⁰. Tanıda ultrason, MR, histeroskopi gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır.

Miyom tedavisi, ilaçla tedavi veya miyom ameliyatı şeklinde gerçekleştirilmektedir, tedavi planı miyomun tipine, boyutuna ve neden olduğu şikayetlere bağlı olarak belirlenir²⁹. Miyomlar tehlikeli değildir; tehlikeli olan, miyomun büyüyüp rahim bütünlüğünü tehdit eder boyutlara gelmesidir³⁰. 7 cm büyüklüğündeki miyomun rahimden ayrılması zorlaşabilir ve kanamalı bir cerrahi gerektirebilir³⁰. Miyomların varlığı doğurganlığı çok fazla etkilememektedir. Ancak rahim iç boşluğuna uzanan ya da duvarındaki miyomların gebe kalmayı olumsuz etkilediği, embriyonun rahme tutunmasını zorlaştırdığı ve erken doğumu tetikleyebileceği gösterilmiştir³⁰. Bu nedenle gebelikte yakın takip gerektirir.

Sonuç olarak, rahimde ur yaygın bir durumdur ve genellikle tedavi gerektirmez. Yaşam tarzı değişiklikleri ve hormonal dengenin korunması miyom riskini azaltmada rol oynayabilmektedir. Düzenli jinekolojik muayeneler, miyomların erken tespiti ve uygun tedavi yaklaşımının belirlenmesi açısından önemlidir.

Kaynak Bağlantıları

1. Myom, Myoma Uteri (Rahimde Ur) Tanısı ve Tedavisi – https://www.jinekolognet.com/myom.asp
2. Rahim Kanseri Nedir? Rahim Kanseri Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi – https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/rahim-kanseri-nedir-belirti-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir
3. Miyom Nedir? Miyom Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi – https://www.memorial.com.tr/tedavi-yontemleri/miyomlarin-ameliyatsiz-tedavisi-miyom-embolizasyonu-nedir
4. Miyom Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir? – https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/miyom/
5. Miyomlar (Rahim Urları) – Prof. Dr. Tevfik Güvenal – https://www.tevfikguvenal.com/myoma-uteri-rahim-urlari/
6. Rahimde ur neden olur? – https://www.prptupbebek.com/rahimde-ur-neden-olur/
7. Rahim urları nedir? Rahim uru nedenleri, belirtileri ve tedavisi… – https://www.sozcu.com.tr/rahim-urlari-nedir-rahim-urlarinin-nedenleri-belirtileri-ve-tedavisi-oub2-wp2725746
8. Miyom Nedir? | Biruni Üniversite Hastanesi – https://www.birunihastanesi.com.tr/miyom-nedir/
9. Miyom Nedir? Miyom Belirtileri ve Tedavisi – https://yeditepehastaneleri.com/saglik-rehberi/hastaliklar-tedaviler/miyom-nedir-miyom-belirtileri-ve-tedavisi
10. Miyom belirtileri nelerdir? Miyoma bağlı gelişen problemler nelerdir? – Prof. Dr. Selçuk Selçuk – https://drselcukselcuk.com/miyom-belirtileri-nelerdir/
11. Myomlar (Rahimde Ur) – https://www.selmanlacin.com/95-kadin-genital-sistemkist-ve-tumorleri/216-myomlar-rahimde-ur.html
12. Miyomlar Hamileliğe Engel mi? – Prof. Dr. Nilgün Turhan – https://www.drnilgunturhan.com/tr/miyomlar-hamilelige-engel-mi
13. MİYOM KISIRLIK YAPAR MI VE KAPALI AMELİYAT OLUR MU – https://www.klinikiyilikguzellik.com/tr/article/desc/62710/miyom-kisirlik-yapar-mi-ve.html
14. Miyom hangi durumlarda tedavi edilmelidir? – Prof. Dr. Selçuk Selçuk – https://drselcukselcuk.com/miyom-hangi-durumlarda-tedavi-edilmelidir/
15. Kadın Hastalıklarında Laparoskopik Cerrahi Nedir? – https://yeditepehastaneleri.com/saglik-rehberi/hastaliklar-tedaviler/kadin-hastaliklarinda-laparoskopik-cerrahi-nedir
16. Kadın Hastalıklarında Yatışsız Kapalı Cerrahi Kullanımı Artıyor – https://yeditepehastaneleri.com/saglik-rehberi/kadin-sagligi-ve-dogum/kadin-hastaliklarinda-yatissiz-kapali-cerrahi-kullanimi
17. Abdominal Histerektomi (Rahim Alınması ) | Polat DURSUN – https://polatdursun.com/abdominal-histerektomi/
18. Histerektomi Tedavisi (Rahmin Alınması) Nedir? Nasıl Yapılır? – https://www.jinekolognet.com/histerektomi-rahmin-alinmasi.asp
19. Koru Sağlık Grubu | Koru Hastaneleri – https://www.koruhastanesi.com/laparoskopik-histerektomi-1586-5
20. Ameliyat sonrası dikkat edilecek hususlar ! – https://www.suatdede.com/ameliyat-sonrasi-dikkat-edilecek-hususlar/
21. Miyom Ameliyatı Sonrası Süreçle İlgili Sık Sorulan Sorular – Prof. Dr. Selçuk Selçuk – https://drselcukselcuk.com/miyom-ameliyati-sonrasi-surecle-ilgili-sik-sorulan/
22. Myom ve Hamilelik – https://drpelinilbeyi.com/myom-ve-hamilelik/
23. Hamilelikte miyom – https://www.drerkancoskun.com/hamilelikte-miyom.html
24. Myom (Rahim Urları) – Antalya Kadın Doğum | Op Dr Abdulaziz Akkaya – https://www.antalyaakkayajinekoloji.com/kadin-dogum/myom-rahim-urlar/
25. Miyom Nedir, Belirtileri, Tedavisi – Op. Dr. Müge Aksoy – https://www.mugeaksoy.com/miyom-nedir-belirtileri-tedavisi
26. Myom (Rahimde Ur) – Op.Dr. Eray BALCAN – https://eraybalcan.com/myom-rahimde-ur/
27. Miyom Ameliyatında Rahim Alınır Mı? – Dr İlker Kahramanoğlu – https://ilkerkahramanoglu.com/uzmanliklar/miyom-ameliyatinda-rahim-alinir-mi/
28. Miyom Nedir? Miyom Belirtileri Nelerdir? Miyom Ameliyatı – https://www.cerrahi.com.tr/miyom-nedir-miyom-belirtileri-nelerdir-miyom-ameliyati/99/1084/
29. Miyom Nedir? Miyom Belirtileri Nelerdir? – Prof. Dr. Selçuk Selçuk – https://drselcukselcuk.com/miyom-nedir/
30. 5 cm Miyom Tehlikeli Midir? – Prof. Dr. Önder Koç – https://www.onderkoc.com/tr/5-cm-miyom-tehlikeli-midir